เคล็ดลับเลือกแว่นกันแดด ป้องกันดวงตาจากรังสียูวี

• รังสียูวีสามารถทะลุผ่านเมฆและสร้างความเสียหายต่อดวงตา เพิ่มโอกาสการเกิดโรคต่างๆ ได้ เช่น ต้อกระจก กระจกตาอักเสบ จุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม ต้อเนื้อ มะเร็งผิวหนังรอบดวงตา  
• การปกป้องดวงตาจากรังสียูวีที่เป็นอันตรายได้ดีที่สุด คือ การสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพเมื่ออยู่กลางแจ้ง โดยก่อนซื้อแว่นกันแดดควรนัดตรวจตากับจักษุแพทย์ เพื่อตรวจค่าสายตาที่ถูกต้องและรับคำแนะนำที่เหมาะสม 
• การเลือกแว่นกันแดด ควรเลือกซื้อแว่นกันแดดจากร้านที่ได้มาตรฐาน เลือกแบบที่มีกรอบแว่นโอบกระชับเพื่อจำกัดแสงเข้าจากทุกด้าน สามารถป้องกันรังสียูวีได้ 100%  และมีเขียนกำกับว่า  UV 400 โดยไม่จำเป็นต้องเลือกแว่นตาที่มีราคาแพงหรือเลือกแบรนด์ดัง  

เป็นที่ทราบกันดีว่าการได้รับรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์มากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการผิวไหม้จากแดดและมะเร็งผิวหนัง แต่รู้หรือไม่ว่ารังสียูวีนั้นยังเป็นอันตรายต่อดวงตาได้ด้วยเช่นกัน  

การได้รับรังสียูวีจากดวงอาทิตย์เป็นเวลานานก่อให้เกิดปัจจัยเสี่ยงต่อโรคต่างๆ เช่น ต้อกระจก ต้อเนื้อ จอประสาทตาเสื่อม และโรคตาอักเสบ  

เพื่อปกป้องดวงตาจากรังสีจากดวงอาทิตย์ที่เป็นอันตราย  ควรสวมแว่นกันแดดที่ป้องกันรังสียูวีได้ 100%  ทุกครั้งที่อยู่กลางแจ้ง แม้ในวันที่มีเมฆมากก็ตาม เนื่องจากรังสียูวีที่สร้างความเสียหายต่อดวงตาสามารถทะลุผ่านเมฆลงมาได้  โดยแว่นที่สามารถป้องกันรังสียูวีได้ดีที่สุด คือ แว่นกันแดดที่มีกรอบแว่นรูปทรงโอบกระชับ เพราะสามารถจำกัดแสงแดดที่ส่องเข้าตาจากทุกด้าน  ส่วนแว่นกันแดดสีเข้ม ซึ่งไม่ปิดกั้นรังสียูวีใดๆ อาจเป็นอันตรายต่อดวงตามากกว่าการไม่สวมแว่นกันแดดเลย เนื่องจากเลนส์สีเข้มทำให้รูม่านตาเปิดกว้างและให้แสงเข้าตาได้มากกว่าการไม่ใส่แว่นกันแดด

แสงอาทิตย์ ประกอบด้วย รังสีอัลตราไวโอเลต  (Ultraviolet-UV ) 3 ชนิด คือ    

• Ultraviolet A - UVA มีอำนาจทะลุทะลวงสูงสุดผ่านชั้นโอโซน ด้วยความยาวคลื่น 315 - 400 นาโนเมตร นอกจากส่งผลทำให้ผิวเหี่ยวย่น เกิดจุดด่างดำ และแก่ก่อนวัย ยังทำอันตรายต่อดวงตาส่วนหลังที่เรียกว่าจุดภาพชัด (Macula) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเรตินาที่ส่งสัญญาณไปยังสมอง เพื่อแปลแสงเป็นภาพ ช่วยให้มองเห็นรายละเอียดชัดเจน    
• Ultraviolet B - UVB รังสีของแสงอาทิตย์ที่ทำให้เกิดผิวไหม้ เกรียมแดด และเป็นอันตรายต่อดวงตาส่วนหน้า ที่เป็นบริเวณของกระจกตาและเลนส์ ซึ่งเลนส์มีหน้าที่เปิดรับแสงและทำงานร่วมกับกระจกตาเพื่อโฟกัสที่เรตินา 
• Ultraviolet C - UVC ถูกดูดซึมไปในชั้นโอโซนของบรรยากาศ จึงไม่สามารถลงมายังผิวโลก แต่การศึกษาในปัจจุบันพบว่าบางพื้นที่มีโอโซนลดลง อาจทำให้แสง UVC ผ่านลงมาสู่โลกมากขึ้น 

อย่างไรก็ตาม รังสียูวีที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น เครื่องเชื่อม เตียงอบผิวแทน และเลเซอร์ ก็สามารถส่งผลเสียต่อดวงตาได้เช่นกัน  

แม้รังสียูวีที่เข้าตาจะเป็นเพียงระยะเวลาสั้นๆ แต่สามารถเพิ่มโอกาสการเกิดโรคได้ ดังนี้ 

• กระจกตาอักเสบเนื่องจากรังสียูวี (Photokeratitis) เกิดจากการได้รับรังสียูวีปริมาณมากในเวลาอันสั้น  ส่งผลให้ผิวกระจกตาไหม้  คล้ายภาวะผิวไหม้จากการโดนแดด  ทั้งนี้ ยังรวมถึงการจ้องแสงจากการเชื่อมโลหะ การเล่นน้ำทะเล เล่นสกี หรือปีนเขาในวันที่แดดแรงโดยไม่สวมแว่นกันแดด  เนื่องจากรังสียูวีสามารถสะท้อนจากน้ำ หิมะ น้ำแข็ง และทราย เหมือนการได้รับรังสีโดยตรงจากดวงอาทิตย์  มีอาการของโรค เช่น เจ็บตา ตาแดง น้ำตาไหล มองภาพไม่ชัด ไวต่อแสงจ้า และเห็นรัศมี อย่างไรก็ตาม อาการเหล่านี้มักไม่รุนแรงและไม่ทำลายดวงตาอย่างถาวร 
• ต้อกระจก (Cataracts) การต้องอยู่กลางแดดเป็นเวลานานสะสมหลายๆ ปี โดยไม่มีการป้องกันดวงตาที่เหมาะสม ทำให้เกิดเลนส์ในดวงตาขุ่นมัว ผู้ป่วยต้อกระจกจะมีภาวะตาพร่า มองเห็นภาพสองภาพแทนภาพเดียว มีความไวต่อแสงจ้า และมองเห็นได้ยากในเวลากลางคืน  ซึ่งวิธีเดียวที่จะกำจัดต้อกระจกได้คือ การผ่าตัด 
• จุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม (Macular degeneration) เช่นเดียวกับต้อกระจก การปล่อยให้ดวงตาโดนแสงยูวีเป็นเวลานาน เพิ่มแนวโน้มเป็นโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม เป็นภาวะการเสื่อมของบริเวณจุดภาพชัดของจอตา ทำให้สูญเสียการมองเห็นส่วนกลางของภาพ  อาจไม่พบอาการใดๆ ในระยะเริ่มต้น  หากความเสื่อมมากขึ้นจะมองภาพไม่ชัด เห็นภาพบิดเบี้ยว เห็นจุดดำ หรือจุดบอดที่บริเวณส่วนกลางภาพ  โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมไม่ทำให้การมองเห็นมืดสนิท  แม้ในรายที่เป็นมากก็ยังสามารถมองเห็นทางขอบด้านข้างของภาพ และช่วยเหลือตัวเองได้ 
• ต้อเนื้อ (Pterygium) รังสียูวี ลม และฝุ่นละอองสามารถทำให้เกิดการเจริญเติบโตบริเวณเยื่อบุลูกตา ทำให้เยื่อตาหนาตัวเป็นก้อนนูนและลุกลามเข้าไปในกระจกตาดำ  มักเกิดบริเวณหัวตามากกว่าหางตา ทำให้รู้สึกระคายเคืองตา แสบตา น้ำตาไหล หากปล่อยทิ้งไว้จนเนื้อลุกลามถึงกลางตาดำจะทำให้ตามัวลง และต้องผ่าตัดเพื่อรักษาให้กลับมามองเห็นได้ 
• มะเร็งผิวหนังรอบดวงตา (Skin cancer around the eyes) เปลือกตาบนและล่างเป็นบริเวณผิวหนังบอบบาง รังสียูวีสามารถทำลายเปลือกตาได้ง่าย  จึงเพิ่มปัจจัยเสี่ยงเป็นมะเร็งผิวหนังรอบดวงตา แต่ก็พบได้ไม่บ่อยนัก  ผู้ที่ถูกแดดเผาเป็นประจำควรหมั่นสังเกตบริเวณรอบดวงตา โดยเฉพาะตุ่มรอบดวงตาดูเหมือนแผลเป็นๆ หายๆ   สำหรับการรักษามะเร็งผิวหนัง ขึ้นอยู่กับขนาด ชนิด ความลึก และตำแหน่ง 

การปกป้องดวงตาจากรังสีที่เป็นอันตรายได้ดีที่สุด คือ การสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพเสมอเมื่ออยู่กลางแจ้ง ดังนี้ 

• เริ่มด้วยการตรวจตา ก่อนซื้อแว่นกันแดด ควรนัดตรวจตากับจักษุแพทย์ เนื่องจากข้อผิดพลาดในการหักเหของแสงเพียงเล็กน้อยหรือการเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยในค่าสายตาก็สามารถสร้างความแตกต่างอย่างมากในการมองเห็นที่ชัดเจน รวมถึงความสบายตาเมื่ออยู่กลางแจ้ง 
• ควรเลือกซื้อแว่นกันแดดจากร้านที่มีมาตรฐาน  โดยไม่จำเป็นต้องเลือกแว่นตาที่มีราคาแพงหรือมีแบรนด์ดัง  เพราะราคาอาจไม่สัมพันธ์กับคุณภาพ     
• เลือกแว่นกันแดดที่สามารถป้องกันรังสียูวีได้ 100 %  โดยเลือกแว่นกันแดดที่กำกับว่า  UV 400 ซึ่งหมายถึง เลนส์ที่สามารถป้องกันรังสีที่มีความยาวคลื่นได้สูงสุด 400 นาโนเมตร  ตัวการทำลายสุขภาพผิวและดวงตา 
• ใช้แว่นกันแดดที่มีเลนส์ขนาดใหญ่ หรือกระชับพอดีกับใบหน้า เพื่อปกป้องผิวบอบบางรอบดวงตาให้ได้มากที่สุด   
• การเลือกแว่นให้เข้ากับใบหน้า มีกฎทั่วไปคือให้เลือกแว่นที่ตรงข้ามกับรูปหน้า เช่น ถ้ารูปหน้ากลม ให้เลือกแว่นทรงสี่เหลี่ยม  หากใบหน้ายาว ไม่ควรสวมแว่นที่มีความสูงเกินคิ้ว  เพราะจะทำให้ใบหน้าดูยาวขึ้น  สำหรับใบหน้าเหลี่ยม เหมาะกับแว่นตาทรงกลม  รูปไข่ หรือทรงตาแมว เป็นต้น 
• กรณีเล่นกีฬากลางแจ้ง ควรเลือกแว่นกันแดดสำหรับกีฬาโดยเฉพาะ เช่น แว่นกันแดดแบบสวมรอบ เพื่อความกระชับและสามารถป้องกันแสงยูวีได้ตลอดระยะเวลาที่อยู่กลางแจ้ง 
• การเลือกความเข้มของเลนส์ขึ้นอยู่กับการใช้งาน เช่น หากต้องอยู่ที่กลางแจ้งนานๆ หรือแดดจัด  ควรเลือกสีเข้ม เพื่อช่วยให้สบายตา อย่างไรก็ตาม ปริมาณการป้องกันรังสียูวีนั้นไม่เกี่ยวข้องกับสีและความมืดของเลนส์ เช่น เลนส์สีเหลืองอ่อนสามารถป้องกันรังสียูวีได้เช่นเดียวกับเลนส์สีเทาเข้ม เป็นต้น   
• เลนส์โพลารอยด์ (Polaroid) มีคุณสมบัติตัดแสงในแนวราบและตัดแสงสะท้อน (glare) ที่กระทบกับผิวน้ำหรือผิว โดยไม่ได้ป้องกันรังสียูวี นอกจากเลนส์โพลารอยด์ที่มีสัญลักษณ์ว่าผ่านการผลิตที่ป้องกันแสงยูวีได้   
• เลนส์ปรอท (Mirrored sunglass) เป็นเลนส์ที่ฉาบปรอทบางๆ  แม้จะมีความสามารถสะท้อนแสงออกได้ แต่ไม่ได้ป้องกันรังสียูวีที่เป็นอันตรายต่อดวงตา เป็นเพียงการเพิ่มความแวววาวและหลากหลายให้แว่นกันแดดเท่านั้น  

• แว่นกันแดดบางอันไม่สามารถป้องกันรังสียูวีได้ 100 % หากไม่แน่ใจเกี่ยวกับระดับการป้องกันรังสียูวีของแว่นกันแดด  ควรพบจักษุแพทย์หรือร้านแว่นตาที่ได้มาตรฐาน เพื่อทำการประเมินด้วยเครื่องมือที่สามารถวัดปริมาณการป้องกันรังสียูวี 
• อย่าลืมสวมแว่นกันแดด แม้จะอยู่ในที่ร่ม เนื่องจากรังสียูวีสามารถสะท้อนจากอาคาร ถนน และพื้นผิวอื่นๆ มายังดวงตาได้ 
• แว่นกันแดดมีความสำคัญสำหรับผู้ที่เดินทางท่องเที่ยวไปในสถานที่ที่มีหิมะ เพราะหิมะสามารถสะท้อนรังสี UV ได้มากถึง 80 %  ซึ่งทำให้การได้รับรังสียูวีจากแสงอาทิตย์โดยรวมเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่า  
• แม้คอนแทคเลนส์บางชนิดจะป้องกันรังสียูวี แต่การสวมแว่นกันแดดก็ยังมีความจำเป็น  เนื่องจากคอนแทคเลนส์ที่ป้องกันรังสียูวีจะป้องกันเฉพาะส่วนของดวงตาที่อยู่ใต้เลนส์เท่านั้น รังสียูวียังสามารถทำลายเปลือกตาและเนื้อเยื่ออื่นๆ ได้ 
• แม้ผิวสีเข้มอาจช่วยลดความเสี่ยงมะเร็งผิวหนังจากรังสียูวี แต่ความเสี่ยงที่ดวงตาจะถูกทำลายจากรังสียูวีมีมากเช่นเดียวกับคนที่มีผิวขาว ดังนั้นคนผิวคล้ำก็ต้องสวมแว่นกันแดดด้วยเช่นกัน   
• นอกจากแว่นกันแดดแล้ว การสวมหมวกปีกกว้างในวันที่มีแดดจ้าสามารถลดการเปิดรับแสงยูวีของดวงตาได้ถึง 50 % 
• การสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพเสมอเมื่ออยู่กลางแจ้ง สามารถช่วยป้องกันโรคที่เกิดจากแสงยูวี การใส่แว่นยังช่วยดูแลและป้องกันดวงตาจากฝุ่นผง ลดการเกิดอาการไมเกรน เนื่องจากแสงจ้า และยังช่วยดูแลดวงตาหลังผ่าตัดหรือทำเลสิก  

แม้ปัจจุบันจะมีแว่นกันแดดหลากแบบหลายสไตล์ มีราคาให้เลือกมากมาย นอกจากความเก๋ ความเท่แล้ว การเลือกแว่นกันแดดควรคำนึงถึงจุดประสงค์ของการสวมใส่ที่แท้จริง เพื่อปกป้องดวงตาของผู้สวมใส่จากรังสียูวีและหลีกเลี่ยงความเสียหายจากแสงแดดให้มากที่สุด  ไม่เพียงแต่สำหรับฤดูร้อนเท่านั้น แต่ควรสวมใส่แว่นกันแดดที่มีคุณภาพ เมื่อต้องออกกลางแจ้งตลอดทั้งปี