ผู้สูงอายุนอนทั้งวัน เรื่องธรรมดาหรือผิดปกติ

• ผู้สูงอายุที่เข้าข่าย นอนมากผิดปกติ คือ ใช้เวลานอนมากกว่า 7 ชั่วโมง แต่ยังคงมีอาการง่วงและอ่อนเพลีย ปลุกให้ตื่นได้ยาก หรือใช้เวลานอนมากเกินไปจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น นอนมากจนไม่อยากรับประทานอาหาร ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ หรือส่งผลเสียต่อร่างกาย
• ผู้สูงอายุที่นอนหลับมากผิดปกติในเวลากลางวัน อาจเกิดจากการนอนไม่เพียงพอหรือนอนไม่ได้คุณภาพในเวลากลางคืน  ควรลองปรับสภาพแวดล้อมในห้องนอนให้เหมาะสม เช่น ปรับอุณหภูมิ ทำห้องเงียบและมืดสนิท  
• หากมีอาการนอนหลับมากผิดปกตินานเกิน 3 เดือน หรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หรือมีอาการแสดงของโรคอื่น ๆ ที่เป็นอันตราย ควรปรึกษาแพทย์

มีหลายปัจจัยที่ทำให้ผู้สูงอายุนอนหลับมากขึ้น เช่น

• อาการเบื่อและการไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น
  เมื่ออายุมากขึ้น ผู้สูงอายุอาจจะมีปัจจัยทางด้านสุขภาพที่ทำให้ไม่สามารถทำกิจกรรมที่ตนเองชอบ เช่น การท่องเที่ยวหรือกิจกรรมใช้แรงต่าง ๆ การพบปะครอบครัวหรือเพื่อนและทำกิจกรรมร่วมกัน จึงทำให้เกิดอาการเบื่อและนอนมากขึ้น
• ยาที่ใช้
  ผู้สูงอายุมีแนวโน้มที่จะใช้ยาหลายชนิด โดยที่ร่างกายมีการจัดการและกำจัดยาเปลี่ยนแปลงไป อาจเกิดยาตีกัน ทำให้ผลข้างเคียงของยามากขึ้น ยาที่อาจทำให้เกิดอาการง่วง เช่น ยาคลายกังวล ยานอนหลับ ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน ยาแก้แพ้ ยาจิตเวชบางชนิด เป็นต้น จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการปรับยาหรือเลือกชนิดยาที่เหมาะสมและมีผลข้างเคียงลดลง
• ภาวะซึมเศร้า
  ผู้สูงอายุบางส่วนมีภาวะซึมเศร้า ซึ่งอาจแสดงออกโดยการสูญเสียความสนใจในเรื่องที่เคยสนใจ มีภาวะอารมณ์แปรปรวน แยกตัวออกจากสังคม รู้สึกหมดคุณค่า รู้สึกพลังงานลดลง นอนมากขึ้น 
• ภาวะสมองเสื่อม
  ผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์มักมีปัญหาในเรื่องการนอนหลับและการนอนหลับให้สนิท โดยเฉพาะในระยะท้ายของโรค เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถนอนหลับเพียงพอในเวลากลางคืนได้ จึงทำให้มีอาการง่วงและนอนหลับมากขึ้นในเวลากลางวัน
• การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
  ภาวะทางด้านร่างกายหรือโรคต่าง ๆ อาจแสดงออกโดยการนอนมากขึ้นหรือซึมลงในผู้สูงอายุ เช่น การขาดสารอาหารและน้ำ ติดเชื้อ การขาดวิตามินบางชนิด โรคหลอดเลือดสมอง ความบกพร่องของฮอร์โมนไทรอยด์ เป็นต้น หรืออาจมีความเจ็บป่วยเรื้อรังต่าง ๆ ที่ทำให้ไม่สามารถหลับสนิทได้ในเวลากลางคืน เช่น ข้ออักเสบ ปัญหาในการกลั้นอุจจาระและปัสสาวะ อาหารไม่ย่อย โรคหัวใจ โรคปอด ภาวะทางเดินหายใจอุดกั้นขณะหลับเป็นต้น จะทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถนอนหลับกลางคืนได้สนิท จึงมีอาการง่วงและนอนมากขึ้นในเวลากลางวัน

หากผู้สูงอายุใช้เวลานอนมากกว่า 7 ชั่วโมง แต่ยังคงมีอาการง่วงและอ่อนเพลียอยู่ ปลุกให้ตื่นได้ยาก หรือใช้เวลานอนมากเกินไปจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น นอนมากจนไม่อยากรับประทานอาหาร ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ หรือส่งผลเสียต่อร่างกาย 

อาการนอนหลับมากผิดปกติอาจเป็นอาการแสดงของโรคและภาวะต่าง ๆ ได้ เช่น ภาวะซึมเศร้า สมองเสื่อม โรคร้ายแรงที่รบกวนการนอนในเวลากลางคืน เช่น โรคที่ส่งผลให้ปวด เช่น โรคข้ออักเสบ ปวดกล้ามเนื้อและกระดูก โรคหัวใจ โรคปอด โรคหยุดหายใจขณะหลับ เป็นต้น ดังนั้น หากผู้สูงอายุมีภาวะนอนหลับมากผิดปกติ ผู้ที่ให้การดูแลควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและดำเนินการแก้ไข

ผู้สูงอายุที่นอนหลับมากผิดปกติในเวลากลางวัน อาจเกิดจากการนอนไม่เพียงพอหรือไม่ได้คุณภาพในเวลากลางคืน 

• ลองปรับอุณหภูมิห้องนอนให้เหมาะสม 
• ปรับสภาพแวดล้อมในห้องนอนให้เงียบและมืดสนิท 
• จัดตารางเข้านอนให้เป็นเวลา 
• ไม่นอนหลับเวลากลางวันมากเกินกว่า 30 นาที และไม่นอนหลังช่วงเวลาบ่าย 
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน 
• งดสูบบุหรี่
• ไม่รับประทานอาหารมื้อหนักก่อนเข้านอน  
• ไม่ปล่อยให้ท้องว่างเกินไป  
• อาบน้ำอุ่นก่อนเข้านอน  
• เลือกเตียงที่สามารถนอนหลับได้สบาย 
•  ไม่ใช้เตียงนอนเพื่อทำกิจกรรมอื่น 
•  ออกกำลังกายเป็นประจำ แต่งดการออกกำลังกายก่อนเข้านอนอย่างน้อย 2 ชั่วโมง 
•  ใช้ดนตรีบรรเลงช่วยในการนอนหลับ

ผู้ดูแลควรสังเกตถึงลักษณะ ความถี่ ระยะเวลา อาการอื่น ๆ ที่มีร่วมด้วย หากอาการนอนหลับมากผิดปกติเป็นอยู่นานเกิน 3 เดือน หรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หรือมีอาการแสดงของโรคอื่น ๆ ที่เป็นอันตราย ควรปรึกษาแพทย์