นพ. ไพบูลย์ กิตยาธิคุณ วันที่ 23 เมษายน 2562
เวลาในการอ่าน 5 นาที
3.7
โรคข้อเสื่อม ปัจจุบันนี้พบได้บ่อยและเป็นสาเหตุที่ทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยลดลง เช่น การเกิดสภาวะการเสื่อมของข้อเข่า ซึ่งปัจจัยที่ส่งเสริมทำให้เกิดสภาะความเสื่อมของข้อเข่า นอกจากอายุและการใช้งานแล้ว สาเหตุที่สำคัญอีกอย่างคือ ความอ้วน ซึ่งจากข้อมูลของ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) พบว่า ประมาณ 2 ใน 3ของคนอ้วนจะตรวจพบ ภาวะข้อเข่าเสื่อม
การเปลี่ยนลักษณะการใช้ชีวิตประจำวันและการปรับเปลี่ยนลักษณะบ้านที่อยู่อาศัยสามารถช่วยลดอาการที่เกิดจากข้อเข่าเสื่อมได้ ซึ่งเป้าหมายในการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม คือ การลดอาการปวดและ การทำให้เข่าสามารถใช้งานได้ตามปกติหรือใกล้เคียงปกติมากที่สุด
การเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต (Lifestyle modifications) รวมไปถึง การลดน้ำหนัก การเปลี่ยนวิธีการออกกำลังจากการวิ่งและกระโดดเป็นการปั่นจักรยานและการว่ายน้ำ รวมถึงลดกิจกรรมที่ทำให้การเสื่อมของเข่าเกิดได้ง่ายขึ้น เช่น การขึ้นบันได การลดน้ำหนักในกลุ่มผู้ป่วยที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐาน (Overweight) สามารถช่วยลดแรงกระทำต่อข้อเข่าได้
การที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ (Overweight) หรือ อ้วน (Obese) เป็นการเพิ่มแรงกดต่อข้อต่อที่มีหน้าที่รับน้ำหนัก เช่น ข้อเข่าและข้อสะโพก การลดน้ำหนักเพียงเล็กน้อยก้อสามารถลดแรงกดต่อข้อต่อเหล่านี้และช่วยในเรื่องอาการปวดจากข้อเสื่อมได้อีกด้วย ซึ่งการลดน้ำหนักนั้นควรจะใช้วิธีที่ไม่มีอันตราย โดยอาจจะใช้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารร่วมกับการออกกำลังกายถ้าคุณมีอาการปวดหรืออักเสบของข้อเข่า การหยุดพักการใช้งาน 12 ถึง 24 ชั่วโมง จะช่วยให้อาการปวดดีขึ้นได้
การออกกำลังกายสามารถเพิ่มสมรรถภาพของกล้ามเนื้อ ช่วยเพิ่มพิกัดการเคลื่อนไหว ความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อบริเวณรอบข้อต่อได้ โดยเฉพาะบริเวณข้อเข่าทำให้ข้อเข่ามีความมั่นคงมากขึ้น ซึ่งประเภทการออกกำลังที่เหมาะสมกับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม เช่น การเดิน การปั่นจักรยาน การเดินในน้ำหรือการว่ายน้ำ การออกกำลังกายสามารถช่วยลดอาการปวด แต่เมื่อใดก็ตามหากมีอาการปวดเพิ่มมากขึ้นหรืออาการปวดเป็นนานขึ้น นั่นหมายถึงอาจจะออกกำลังหนักเกินไป ซึ่งแพทย์ผู้ให้การรักษาและนักกายภาพบำบัดจะเป็นคนคอยแนะนำและเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละคน
การใช้อุปกรณ์ช่วยในการเดินสำหรับผู้ป่วยเข่าเสื่อมนั้น สามารถช่วยทำให้การเดินง่ายขึ้นโดยช่วยลดแรงที่มากระทำต่อข้อทั้งข้อเข่าและข้อสะโพก เช่น ไม้เท้า รองเท้าพิเศษ หรือการใช้ผ้ารัดเข่า ก็สามารถช่วยได้โดยใช้ภายใต้คำแนะนำและการควบคุมของแพทย์ เช่นควรถือไม้เท้าข้างตรงข้ามกับขาที่ปวด ซึ่งชนิดของไม้เท้าที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละคนก็จะแตกต่างกันไป การใช้ผ้ารัดเข่าก็สามารถช่วยทำให้อาการปวดของเข่าลดลง แต่ไม่ควรใช้ต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ เป็นต้น
การบรรเทาอาการปวดข้อโดยใช้ความร้อนหรือความเย็นประคบปวด สามารถทำได้โดยง่ายด้วยตัวท่านเองที่บ้าน
ความร้อนบรรเทาอาการปวดข้อได้โดยลดการติดขัดภายในข้อ ส่วนความเย็นช่วยบรรเทาอาการปวดได้ เนื่องจากความเย็นช่วยลดการเกร็งตัวและการอักเสบของกล้ามเนื้อ การใช้ครีมหรือเจลลดอาการอักเสบ สามารถช่วยลดอาการปวดจากสภาวะข้อเสื่อมได้ชั่วคราว เนื่องจากครีมบางตัวทำให้เกิดการชาจากการที่ทำให้เกิดความรู้สึกร้อนหรือเย็นแทนที่อาการปวด ครีมบางตัวมีส่วนผสมของยา เช่น ยาลดอาการอักเสบ ซึ่งสามารถดูดซึมผ่านผิวหนังได้ ยิ่งข้อต่อที่อยู่ชิดหรือใกล้กับผิวหนัง เช่น ข้อเข่า ข้อนิ้วมือ ยิ่งได้ผลดี
คุณเสี่ยงเป็นข้อเข่าเสื่อมหรือเปล่า ? ทำแบบประเมินข้อเข่าเสื่อมเบื้องต้น ได้ที่นี่
ข้อเข่าเสื่อม ปรึกษาหมอออนไลน์ ผ่าน Video Call คลิกที่นี่
กังวลเรื่องสุขภาพ?
ติดต่อสอบถามสมัครสมาชิกเพื่อจัดเก็บข้อมูลของคุณสำหรับการนัดหมายครั้งต่อไป
มีบัญชีผู้ใช้อยู่แล้ว? เข้าสู่ระบบที่นี่
