ผิดมั้ยถ้าลูกถนัดมือซ้าย

• จากสถิติพบว่าทั่วโลกมีคนถนัดขวาประมาณ 90% ขณะที่มีคนถนัดซ้ายประมาณ 10% ในการศึกษาที่ผ่านมาได้อธิบายถึงความถนัดของมนุษย์ ว่าถูกกำหนดตามพันธุกรรม และการที่คนถนัดซ้าย ถือเป็นเรื่องความถนัดตามธรรมชาติเฉพาะบุคคล เด็กถนัดซ้าย ไม่ใช่ความผิดปกติแต่อย่างใด
• หากผู้ปกครองต้องการปรับเปลี่ยนความความถนัดจากซ้ายให้เป็นขวา ควรทำในช่วงเด็กอายุ 1-3 ปี โดยพ่อแม่ควรกระตุ้นให้เด็กหยิบจับของ จับดินสอเขียน จับช้อนโดยมือขวาเป็นหลัก หากเด็กทำได้ให้ชมเด็ก ด้วยคำพูด ลูบหรืออุ้ม ให้รางวัล

จนมีคำถามบ่อยๆ ว่าต้องปรับเปลี่ยนการใช้มือข้างที่ถนัดของลูกหรือไม่ หรือปล่อยไปตามความถนัดของลูก เพราะกลัวว่าสิ่งประดิษฐ์ อุปกรณ์อำนวยความสะดวกต่างๆ ที่ส่วนใหญ่ถูกคิดค้นและผลิตมาเพื่อรองรับแต่คนถนัดขวา ซึ่งอาจทำให้เด็กมีปัญหาในการดำเนินชีวิต แต่ในขณะเดียวกันข้างซ้ายก็สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้ และสมัยนี้การถนัดซ้ายเป็นที่ยอมรับและไม่ได้เป็นปัญหามากนักในชีวิตประจำวัน หรือบุคคลโด่งดังในสังคมหลายคนก็ถนัดซ้าย

ทุกวันนี้คนถนัดซ้ายไม่ใช่เรื่องแปลกในสังคมอีกแล้ว

แต่ด้วยคนถนัดขวาทั้งโลกมีมากกว่าและเครื่องมือของใช้ส่วนใหญ่พัฒนาและผลิตขึ้นมาเพื่อคนถนัดขวา ทำให้คนถนัดซ้ายมีปัญหากับการใช้งานค่อนข้างมาก เช่น นาฬิกา เครื่องดนตรี ที่เปิดฝาขวดต่างๆ หรือแม้การเขียนด้วยมือซ้ายจะทำให้มือไปทับตัวอักษรแล้วเลอะหมึกตัวอักษรข้างหน้า

หรือถ้าเป็นเด็กโตขึ้นมาหน่อยก็อาจพบปัญหาจากการใช้เมาส์คอมพิวเตอร์ เพราะโดยมากเมาส์จะถูกออกแบบมาเพื่อคนที่ถนัดขวา จนในบางประเทศเห็นความสำคัญของเรื่องการใช้ชีวิตจากมือซ้ายจึงมีการรวมตัวจัดตั้งเป็นสมาคม และมีร้านค้าที่ผลิตสินค้าสำหรับคนถนัดซ้ายมากขึ้น เช่น ประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นเจ้าแรกของโลกที่ผลิตสินค้าเพื่อคนถนัดซ้าย หรือในสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นร้านที่ทั้งคนถนัดซ้ายและขวาไปเลือกดูสินค้าที่ออกแบบมาให้ได้เลือกกัน ยิ่งปัจจุบันสินค้าต่างๆ ก็มีคำแนะนำที่บอกว่าใช้ได้ทั้งคนถนัดซ้ายและขวาอีกด้วย

อย่างไรก็ตามการที่ เด็กถนัดซ้าย ถือเป็นเรื่องความถนัดตามธรรมชาติเฉพาะบุคคล ไม่ใช่ความผิดปกติแต่อย่างใด

จากสถิติพบว่าทั่วโลกมีคนถนัดขวาประมาณ 90% ขณะที่มีคนถนัดซ้ายประมาณ 10% ในการศึกษาที่ผ่านมาได้อธิบายถึงความถนัดของมนุษย์ว่าถูกกำหนดตามพันธุกรรม กระบวนการทำงานสมองควบคุมกล้ามเนื้อและระบบประสาทสัมผัส คนที่ถนัดมือขวา จะมีการทำงานควบคุมทักษะกล้ามเนื้อโดยสมองซีกซ้าย ส่วนคนที่ถนัดซ้ายจะมีการทำงานควบคุมกล้ามเนื้อของสมองซีกขวา ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่ไม่ผิดธรรมชาติ

แต่หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นว่า ลูกมีการใช้มือถนัดข้างใดข้างหนึ่งในช่วงวัยนี้ อาจต้องคอยเฝ้าระวังว่ามืออีกข้างนั้น มีปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือไม่ จะได้หาทางแก้ไข ฝึกหรือเพิ่มกิจกรรมให้เด็กได้ใช้มืออีกข้างเท่าๆ กัน

ส่วนในช่วงอายุ 1-3 ปี เด็กโดยทั่วไปจะเริ่มแสดงให้เห็นว่าถนัดมือข้างไหน

โดยจะสังเกตจากการใช้มือข้างนั้นในการหยิบจับของเล่น จับช้อนทานข้าว ซึ่งหากในช่วงวัยนี้ผู้ปกครองต้องการปรับเปลี่ยนความถนัดจากซ้ายให้เป็นขวาก็ควรทำในช่วงวัยนี้ เพราะการฝึกจะสามารถช่วยสร้างความเคยชินให้กับเด็กได้

โดยพ่อแม่ควรกระตุ้นให้เด็กหยิบจับของ จับดินสอเขียน จับช้อนโดยมือขวาเป็นหลัก หรืออาจเป็นการฝึกเตะลูกฟุตบอล หรือให้ลองจับกีตาร์ที่เป็นของเล่นเด็ก เป็นต้น หากเด็กทำได้ก็ต้องให้การชมเชยเด็ก ด้วยคำพูด ลูบหรืออุ้ม ให้รางวัล

ส่วนวิธีการฝึกฝนควรเป็นไปอย่างนุ่มนวล ไม่บังคับไม่กดดันเด็กจนเกินไป เพราะเด็กช่วงอายุมากกว่า 3 ปี จะเริ่มแสดงให้เห็นถึงมือหรือเท้าข้างที่ถนัดชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ นั่นแสดงถึงเด็กถนัดมือข้างนั้นไปแล้ว

ซึ่งในช่วงอายุ 3 ขวบนี้ไม่แนะนำการปรับเปลี่ยนแล้ว ควรปล่อยไปตามธรรมชาติที่เด็กถนัด เพราะการไปปรับเปลี่ยนมือถนัดเมื่อเด็กอายุมากแล้วอาจมีผลต่อพัฒนาการกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ มีผลกับพัฒนาการทางอารมณ์ และพฤติกรรมอื่นๆ ของเด็กได้

เด็กถนัดซ้ายบางคนที่สมองซีกขวาทำงานได้ดี จะมาพร้อมความสามารถพิเศษบางอย่างในตัว อาทิ

• ความสามารถทางด้านศิลปะ
• เป็นเด็กช่างคิด ช่างจินตนาการ
• มีความคิดสร้างสรรค์ 
• เข้าสังคมได้ดี
• มีความสามารถทางด้านภาษาเป็นพิเศษ
• เล่นกีฬาเก่ง
• เรียนเก่งความจำดี
• คิดเร็ว
• ทำอะไรที่ยากซับซ้อน หรือทำไปพร้อมกันหลาย ๆ อย่างได้ดี

อย่างไรก็ตามไม่ว่าลูกจะถนัดซ้ายหรือขวาไม่ใช่ประเด็นสำคัญ เด็กๆ ต่างก็สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีพัฒนาการที่ดีตามวัย มีความสุขและประสบความสำเร็จได้ เห็นจากคนสำคัญระดับโลก นักกีฬาที่มีชื่อเสียงหลายคนที่ถนัดซ้ายก็ไม่ได้มีปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวันแต่อย่างใด

ยกตัวอย่างบุคคลสำคัญของโลกที่ถนัดซ้าย เช่น เลโอนาร์โด ดา วินชี, อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์, สตีฟ จ็อบส์, เลดี้ กาก้า เป็นต้น

ส่วนอุปกรณ์หรือสิ่งของ เครื่องเล่นต่างๆ ก็มีสำหรับบุคคลที่ถนัดซ้ายอยู่ทั่วไป เพียงแต่ตอนเลือกซื้อก็อาจต้องหาข้อมูลหรือสอบถามทางผู้จำหน่ายหรือพนักงานที่ร้านว่ามีสำหรับคนถนัดซ้ายหรือไม่ หาอุปกรณ์ที่เหมาะกับเด็กที่ถนัดซ้าย เพราะของบางชิ้นทำมาเพื่อคนถนัดขวา คุณพ่อคุณแม่อาจจะต้องสังเกตในการซื้อของเล่นหรือของใช้ให้ลูก ว่าเหมาะกับความถนัดของลูกหรือไม่

สิ่งสำคัญกว่าคือการที่คุณพ่อคุณแม่เข้าใจ รู้ทักษะการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก หาทักษะความถนัดของลูกในด้านอื่นๆ ต่อไป เพื่อสร้างเวลาคุณภาพที่ดีร่วมกัน