โรคอีสุกอีใสในเด็ก

• โรคอีสุกอีใสพบได้ทุกวัย โดยเฉพาะเด็ก สามารถเป็นตลอดทั้งปี และระบาดมากในช่วงที่อากาศหนาว
• โรคอีสุกอีใสจะมีอาการเป็นไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย มีอาการคัน มีผื่นแดง และหลังจากนั้นผื่นแดงจะกลายเป็นตุ่มใสๆ เกิดขึ้นทั่วร่างกาย
• การฉีดวัคซีนสามารถป้องกันอีสุกอีใสได้นานถึง 20 ปี ป้องกันได้ 85% และป้องกันอาการรุนแรงได้มากกว่า 95%
   

อีสุกอีใส หรือ Chickenpox เกิดจากเชื้อไวรัสวาริเซลลา  (Varicella virus) เป็นเชื้อไวรัสที่แพร่กระจายได้ง่ายและเป็นเชื้อไวรัสที่เป็นต้นเหตุของการเกิดโรคงูสวัด โดยติดต่อผ่านการสัมผัสตุ่มอีสุกอีใสโดยตรงและติดได้จากการหายใจเอาละอองเสมหะ น้ำมูก น้ำลายที่ติดเชื้อเข้าสู่ร่างกาย การใช้ของร่วมกับผู้ป่วยที่เป็นโรคอีสุกอีใส โดยโรคนี้มักพบบ่อยในเด็กและจะระบาดมากในช่วงอากาศหนาว โรคอีสุกอีใสยังสามารถพบได้ในผู้ใหญ่ที่มีภูมิต้านทานต่ำ โดยอาการในผู้ใหญ่จะรุนแรงกว่าอาการในเด็ก แต่อย่างไรก็ตามโรคอีสุกอีใสสามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีน

หลังจากที่ได้รับเชื้อเข้าสู่ร่างกาย อาการจะแสดงออกภายใน 10 - 21 วัน โดยมีอาการเป็นไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย มีอาการคัน มีผื่นแดง และหลังจากนั้นผื่นแดงจะกลายเป็นตุ่มใสๆ เกิดขึ้นทั่วร่างกาย หลังจากเป็นตุ่มจะมีอาการคัน จากตุ่มใสๆ จะกลายเป็นตุ่มน้ำ และหลังจากนั้นจะตกสะเก็ด และค่อยๆ หลุดไปเอง

โดยปกติแล้วโรคอีสุกอีใสจะหายโดยไม่มีแผลเป็น แต่ถ้ามีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนจะทำให้ผื่นกลายเป็นหนองและมีแผลเกิดขึ้น ภายหลังจากการติดเชื้ออีสุกอีใสจะมีโอกาสเป็นโรคงูสวัดได้

การเป็นโรคอีสุกอีใสเกิดจากการที่เด็กเข้าใกล้หรือสัมผัสผู้ป่วย และการที่เด็กอยู่ในสถานที่ที่แออัด ทำให้ติดโรคนี้ได้

แพทย์จะวินิจฉัยโดยการตรวจร่างกาย และอาจพิจารณาตรวจเลือดหาระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคอีสุกอีใส หากอาการแสดงไม่ชัดเจน

• ควรพักผ่อนและดื่มน้ำให้เพียงพอ
• อาบน้ำเพื่อให้ร่างกายสะอาด
• ตัดเล็บให้สั้นเพื่อหลีกเลี่ยงการเกาและการแกะตุ่มอีสุกอีใส
• การใช้ยา เช่น คาลาไมน์ เพื่อช่วยบรรเทาอาการคัน
• รักษาความสะอาดสิ่งของรอบตัวเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ

จากการศึกษาที่ประเทศญี่ปุ่นพบว่าการฉีดวัคซีนสามารถป้องกันโรคอีสุกอีใสได้ 70 – 85% เป็นระยะเวลานานถึง 20 ปี และการป้องกันโรคอีสุกอีใสแบบที่มีอาการรุนแรงได้มากกว่าร้อยละ 95

ในประเทศไทยมีทั้งวัคซีนเดี่ยว (Varicella Zoster Virus: VZV) เป็นวัคซีนที่ป้องกันเฉพาะโรคอีสุกอีใส และวัคซีนรวม (Mumps Measles Rubella Varicella Vaccine) เป็นวัคซีนที่ป้องกันโรคหัด โรคคางทูม โรคหัดเยอรมัน และโรคอีสุกอีใสไว้ในเข็มเดียวกัน

• เด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป ฉีด 2 เข็ม
  โดยเริ่มเข็มแรกได้ตั้งแต่อายุ 1 ปีขึ้นไป
  (ฉีดเข็มที่ 2 ห่างจากเข็มแรก 6 เดือน) 
• ผู้ที่ยังไม่เคยเป็นโรคหรือเด็กที่อายุไม่เกิน 12 ปี 
  (ฉีดวัคซีนป้องกันอีสุกอีกใส 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 3 เดือน) 
• เด็กที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป 
  (ฉีดวัคซีนป้องกันอีสุกอีกใส 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 1 เดือน)
• ผู้ที่ดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคอีสุกอีใส

• ผู้ที่มีประวัติการเป็นอีสุกอีใส ภูมิคุ้มกันบกพร่อง วัณโรค มะเร็ง ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนฉีดวัคซีน
• ถ้ามีไข้หรือป่วยฉับพลันให้เลื่อนการนัดรับวัคซีนไปก่อน หลังจากหายป่วย 7 วัน จึงมารับวัคซีน

หมายเหตุ

• วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใสสามารถฉีดได้ทุกช่วงของปีและสามารถฉีดพร้อมกับวัคซีนชนิดอื่นได้
• รับการตรวจร่างกายโดยแพทย์ก่อนฉีดวัคซีนทุกครั้ง

• ผู้ป่วยที่รับประทานยากดภูมิคุ้มกัน
• ผู้ป่วยโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• ผู้ป่วยที่ได้รับการถ่ายเลือด
   

• การฉีดวัคซีนอีสุกอีใสช่วยลดโอกาสการติดเชื้อวาริเซลลา
• การฉีดวัคซีนอีสุกอีใสช่วยลดโอกาสการติดเชื้องูสวัด

• นั่งพักสังเกตอาการประมาณ 15 นาที เพื่อป้องกันการเป็นลม
• หากรู้สึกเวียนศีรษะ รีบแจ้งให้แพทย์ทราบ
• ถ้ามีอาการปวด บวมบริเวณที่ฉีด ให้ใช้น้ำแข็งประคบเพื่อบรรเทาอาการปวดบวม 
• หลังฉีดวัคซีนอาจจะมีผื่นขึ้นคล้ายๆ อีสุกอีใส รอบๆ บริเวณที่ฉีดได้ และจะหายไปเอง
   

ผลข้างเคียงทั่วไป 

• จะมีไข้ต่ำ 
• มีอาการปวดแขน 
• บวม หรือ เกิดรอยช้ำบริวณที่ฉีด 
• มีผื่นขึ้นเล็กน้อย

ผลข้างเคียงแบบรุนแรง 

• เกิดอาการแพ้รุนแรง 
• มีผื่นขึ้นทั้งตัว 
• เลือดออกง่าย
• เกิดอาการชัก 
• ตาแข็ง
• สมองอักเสบ
  สำหรับคนที่มีอาการแพ้รุนแรงหรืออาการอื่นๆ ที่ไม่ได้รายงานข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์ในทันทีเมื่อพบอาการ

โรคอีสุกอีใส สามารถกลับมาเป็นซ้ำอีกได้ หากมีการไปสัมผัสกับคนที่เป็นโรคอีสุกอีใส แต่โอกาสเกิดขึ้นน้อย ถ้าติดเชื้อซ้ำอาการและความรุนแรงจะน้อยกว่าครั้งแรก  เช่น จะไม่มีไข้ มีผื่นขึ้นไม่มาก รวมถึงคนที่ยังไม่เคยเป็นอีสุกอีใส แต่ได้รับการฉีดวัคซีนก็สามารถเป็นอีสุกอีใสได้ แต่อาการก็จะไม่รุนแรงมากเช่นกัน