Amblyopia

• ภาวะตาขี้เกียจ สามารถเกิดกับเด็กเล็ก จนถึงเด็กโตอายุประมาณ 6 ปี
• การรักษา ภาวะตาขี้เกียจ ต้องทำอย่างรวดเร็ว เพื่อให้การมองเห็นกลับมาเป็นปกติ หากล่วงเลยจนสมองพัฒนาการมองเต็มที่แล้วจะทำให้การมองเห็นลดลงอย่างถาวร
• ตาเข ตาเหล่ สายตาสั้น ยาว เอียง ต้อกระจก หนังตาตกแต่กำเนิด เป็นสาเหตุหรือโรคเกิดร่วมกับภาวะตาขี้เกียจได้

ภาวะตาขี้เกียจ (Amblyopia หรือ Lazy eyes)

เป็นภาวะที่ความสามารถในการมองเห็นลดลง ในตาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้ง 2 ข้าง อันมีสาเหตุมาจาก ภาวะหรือโรคบางอย่างทางตา ที่ขัดขวางพัฒนาการ ด้านการมองเห็น ทำให้สมองมีการรับภาพจากตานั้นลดลง โดยส่วนใหญ่เกิดได้ตั้งแต่เด็กวัยแรกเกิด จนถึงอายุประมาณ 6 ปี ถ้าได้รับการรักษาตามสาเหตุอย่างรวดเร็ว สามารถทำให้การมองเห็นกลับมาปกติเท่ากันได้ แต่ถ้าระยะเวลาล่วงเลยเข้าสู่อายุที่พัฒนาการสมอง พัฒนาการมองเต็มที่แล้ว มักมีการมองเห็นลดลงอย่างถาวร

ในเด็กเล็ก สังเกตจากพฤติกรรมการมอง โดยเด็กต้องสามารถมองตามวัตถุ ของเล่น จับสิ่งของต่างๆ ได้ถูกต้อง เมื่อปิดตาทีละข้าง เพื่อทดสอบได้ ไม่มีพฤติกรรมต่อต้าน เวลาถูกปิดตาข้างใดข้างหนึ่ง ในเด็กโตอาจจะให้อ่านหนังสือ หรือดูรูปภาพ เทียบความชัดของตาทั้ง 2 ข้าง หรือถ้าสังเกตเห็นลักษณะตาเข ตาเหล่  อาจมีภาวะตาขี้เกียจร่วมด้วยได้

1. ภาวะตาเข ตาเหล่
2. ภาวะสายตาผิดปกติ สั้น ยาว เอียง โดยอาจเป็นลักษณะแตกต่างกันในตาทั้ง 2 ข้าง หรือ ค่าสายตาผิดปกติรุนแรงทั้ง 2 ข้างพอๆกัน
3. โรคทางตาที่บังการมองเห็น เช่น ต้อกระจก , หนังตาตกแต่กำเนิด , กระจกตาขุ่นแต่กำเนิด เป็นต้น

แนะนำตรวจกับจักษุแพทย์ เพื่อหาสาเหตุ เนื่องจากภาวะตาขี้เกียจสามารถรักษาให้หายได้ และการรักษาในกลุ่มอายุน้อย ได้ผลดีกว่ารอโตเพราะถ้าพัฒนาการการมองสมบูรณ์แล้ว โอกาสที่จะกระตุ้นการมองเห็นให้กลับมา อาจไม่ประสบความสำเร็จ

มักรักษาตามสาเหตุของภาวะตาขี้เกียจ เช่น

• ภาวะตาเข ตาเหล่ จักษุแพทย์พิจารณาว่ามีภาวะตาขี้เกียจร่วมด้วยหรือไม่ การรักษาอาจประกอบด้วย การใส่แว่น การปิดตากระตุ้น โดยปิดตาข้างที่ดีกว่าเพื่อกระตุ้นตาที่เห็นน้อยกว่า หรือพิจารณาผ่าตัด เมื่อมีข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด
• ภาวะสายตาผิดปกติ มักใช้การใส่แว่นตาและการปิดตากระตุ้น
• โรคทางตา เช่น ต้อกระจกแต่กำเนิด มักพิจารณาเรื่องการผ่าตัด