အဓိကအချက်များ
- ကလေးများဟာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ကူးဉာဏ်များကိုအသုံးပြုပြီး စိတ်ကူးယဉ်ကမ္ဘာများကို ဖန်တီးကြပါတယ်။
- မိဘများအနေနဲ့ မိမိတို့ရင်သွေးများရဲ့ တွေးခေါ်စဉ်းစားမှုစွမ်းရည် ကို ကန့်သတ်မထားသင့်ပါဘူး။
- ဖန်တီးနိုင်စွမ်းနဲ့ သိချင်စိတ်ပြင်းပြခြင်းဟာ ကလေးရဲ့ တိုးတက်မှု နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို အဆက်မပြတ်တိုးမြင့်စေပါတယ်။
မိဘများအားလုံးဟာ ကိုယ့်ကလေးမှာရှိတဲ့ EQ လို့ ခေါ်တဲ့ စိတ်ခံစားမှု ထိန်းချုပ်နိုင်မှု စွမ်းရည် နဲ့ IQ လို့ ခေါ်တဲ့ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး ဖွံ့ ဖြိုးမှု ရဲ့ အရေးပါမှုကို ကောင်းစွာနားလည်ထားဖို့ လိုပါတယ်။ မျိုးရိုးဗီဇအရ ပင်ကိုယ်စရိုက် ဟာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်အရေးပါသလိုပဲ မိဘများကလည်း ကလေးများရဲ့ EQ နဲ့ IQ တိုးတက်လာအောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ကလေးများအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ပင်ကိုယ်စွမ်းရည်တွေ အပြည့်အဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်မဆောင်ခင်နဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်ကာလ
- ကိုယ်ဝန်မဆောင်ခင်မှာ မိခင်ဖြစ်သူဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်အောင် နေထိုင်ရမှာဖြစ်သလို လိုအပ်တဲ့ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း၊ ဖောလစ်အက်ဆစ် (Folate) သောက်ခြင်းများကိုလည်း လုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်ကာလရောက်ပြီဆိုရင်တော့ ပုံမှန် စစ်ဆေးမှုများဟာ အရမ်းကို အရေးပါ လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ သားဖွားအထူးကုဆရာဝန်ရဲ့ လမ်းညွှန်ချက်များအတိုင်း ဗီတာမင်၊ သံဓာတ်နဲ့ ကယ်လ်ဆီယံ အားဆေး များကို သောက်သုံးရမှာဖြစ်ပြီး ဖျားနာသူများနဲ့ ထိတွေ့ မှုကို ရှောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်ကာလအတွင်း ဗိုက်ထဲက ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုး မှုကို မြှင့်တင်ပေးဖို့အတွက် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ စားသောက်မှုပုံစံအတ်ိုင်း စားသောက်ပါ။
မွေးဖွားပြီးနောက်မှာကလေးငယ်ကိုဘယ်လိုပြုစုစောင့်ရှောက်မလဲ
မွေးဖွားပြီးစမှ အသက် (၁)နှစ်အတွင်း
EQ - ကလေးက ငိုတယ်ဆိုရင် ဘာကြောင့်ငိုလဲဆိုတာကို နားလည်ရမှာဖြစ် ပါတယ်။ ကလေးငိုတဲ့အချိန်၊ ငိုတဲ့ပုံစံ၊ ကိုယ်အမူအရာ စတာတွေအပေါ်မူတည်ပြီး ဗိုက်ဆာလို့ ငိုတာလား၊ အိပ်ချင်လို့ ငိုတာလား၊ ပျင်းလို့ ငိုတာလား၊ စိုရွှဲနေလို့ ငိုတာလား စသဖြင့် ကလေးရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ခွဲခြားတတ်ဖို့လိုပါတယ်။ သင့်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ပေးမှုကြောင့် ကလေးငယ်ဟာ ပျော်ရွှင်ကျေနပ်မှုရတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ သင့်အနေနဲ့ ကလေးရဲ့လိုအပ်ချက်ကို မှန်ကန်စွာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်လိုက်တယ် ဆိုတဲ့သဘောပါပဲ။ ဒီလိုလုပ်ပေးလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကလေးငယ်က သင့်ကို ယုံကြည်မှုရှိလာပြီး သူ့ကို ချစ်တယ် လက်ခံတယ် ဆိုတဲ့ ခံစားမှုမျိုးကို ရရှိ စေမှာပါ။ ဒီခံစားမှုဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုတန်ဖိုးထားမှုကို တိုးမြှင့်ပေးနိုင်ဖို့ အထောက်အကူပြုပါတယ်။
IQ - ဒီအရွယ်ကလေးများဟာ အမြင်၊ အကြား၊ အနံ့ ၊ အရသာ၊ ထိတွေ့မှု စတဲ့ အာရုံခံစားမှုတွေကတစ်ဆင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို စူးစမ်းလေ့ရှိကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီအရွယ်ကလေးများကို အကြာကြီးပွေ့ဖက်ခြင်း၊ အရောင်များကိုမြင်တွေ့စေခြင်း၊ အသံနဲ့ ဆူညံသံအမျိုးမျိုးကို ကြားစေခြင်း၊ အနီးအနားရှိအရာဝတ္ထုများကို ထိတွေ့ စေခြင်းများကို လုပ်ဆောင်ပေးပါ။ ဒီအရွယ်ကလေးများဟာ သူ့ကိုယ်သူ အပြင် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုပါ လေ့လာစူးစမ်းကြပါတယ်။
အသက်(၁)နှစ်မှ(၃)နှစ်
EQ - လမ်းလျှောက်တတ်ခါစ ဒီအရွယ်မှာ ကလေးများဟာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှု ကို ဖော်ပြနိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့ ကလေးငယ်ဟာ စိတ်ဆိုးခြင်း၊ အားမလို အားမရဖြစ်ခြင်း၊ မနာလိုခြင်း စတာတွေ ပုံမှန်ဖြစ်လေ့ရှိတာကို သဘောပေါက်ပြီး ကလေးငယ်ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို နားလည်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လူတိုင်းဟာ ခံစားချက် ရှိတာကြောင့် ကလေးငယ်မှာ အထက်ဖော်ပြပါ ခံစားချက်တွေ တွေ့ရင် အရမ်းကြီး စိုးရိမ်စရာမလိုဘဲ ပုံမှန်မဟုတ်ဘူး လို့လည်း မမှတ်ယူပါနဲ့။ အရေးကြီးတာ တစ်ခုကတော့ ကလေးငယ်များအနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ခံစားချက်များကို လူမှုရေးအရ သင့်တင့်လျောက်ပတ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဘယ်လိုမျိုး ဖော်ပြရမလဲဆိုတာကို မိဘများက သင်ကြားလမ်းညွှန်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ - ကလေးရဲ့ ခံစားချက်ကိုဖော်ပြရာမှာ စကားလုံးတွေအသုံးပြုဖို့ အားပေးခြင်း (သို့) ကလေး စိတ်မကောင်းဖြစ်နေချိန်မှာ ခဏအနားယူစေခြင်း စသဖြင့် လမ်းညွှန်သင်ကြားပေး ဖို့လိုပါတယ်။ သင့် အနေနဲ့ ကလေးငယ်ကို အခြေခံကျပြီး ရိုးရှင်းတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်း ကမ်းတွေ ကန့်သတ်ချက်တွေကို သင်ကြားပေးသင့်ပါတယ်။ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ ဆူပူ ကြိမ်းမောင်းခြင်းဟာ မသင့်လျော်သလို ကလေးငယ်ကလည်း လက်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဆိုရင် ကလေးငယ်ဟာ စာသင်ကျောင်းလို မျိုး လူအများနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံရတဲ့ ဝန်းကျင် မှာ ကောင်းမွန်စွာ အတူယှဉ်တွဲပြီး ဆက်ဆံ နေထိုင် တတ်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။
IQ - လမ်းလျှောက်တတ်ခါစအရွယ် ကလေးငယ်များဟာ သူတို့နေထိုင်ရာ အိမ်အပြင်ဘက်က ပတ်ဝန်းကျင်ကို စူးစမ်းတတ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီအရွယ်က စတင်ပြီး သူတစ်ပါးကို မမှီခိုဘဲသူတို့ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်ချင်လာပြီး တစ်ခါတစ်လေမှာ မိဘများပြောတဲ့အတိုင်း မလိုက်နာချင်ကြတော့ပါဘူး။ မိဘများ အနေနဲ့ အနီးကပ်ကြီးကြပ်ပြီးတော့ အိမ်အတွင်းနဲ့ အိမ်အပြင်မှာရှိတဲ့ အရာများကို လေ့လာစူးစမ်းခွင့်ပြုသင့်ပါတယ်။ ကလေးများအတွက် အတွေ့အကြုံ ပိုမိုများပြား စေဖို့ အသက်အရွယ်အလိုက် ခေါ်သွားသင့်တဲ့နေရာကို ခေါ်သွားပြီး သူတို့ရဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်း နဲ့ တွေးခေါ်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသင့်ပါတယ်။
သင်ယူမှုအရွယ် - အသက်(၃)နှစ်မှ(၁၀)နှစ်
EQ နှင့် IQ - ဒီအသက်အရွယ်မှာဆိုရင် ကလေးများဟာ ကျောင်းမှာရော သူငယ် ချင်းများကြားမှာပါ လူမှုဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်များ နဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို သင်ယူကြပါတယ်။ ကလေးများအနေနဲ့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်မှာ ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင် ဖို့နဲ့ နားလည်သဘောပေါက်ဖို့အတွက် အားပေးတိုက်တွန်းရာမှာ မိဘများဟာ အဓိက ကျတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ပါတယ်။ မိဘများဟာ ကလေးများအတွက် စံပြ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေရပါမယ်။ ဒါ့အပြင် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို အလေးထားခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးများသာမက တစ်ပါးသူရဲ့ အခွင့်အရေးများကိုပါ သေချာ သင်ကြား ပြသပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ကလေးဟာ လူအများနဲ့ အတူ ငြိမ်းချမ်းစွာနဲ့ ယှဉ်တွဲနေထိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအသက်အရွယ်မှာ ကလေးများဟာ ကောင်းစွာသိမြင်လာကြပြီဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ အမြဲတမ်း မေးခွန်းများမေးလေ့ရှိပြီး အဖြေကိုလည်း သိချင်ကြပါတယ်။ စမ်းသပ်မှုနဲ့ အမှားများမှတစ်ဆင့် ကလေးများဟာ သင်ယူကြပါတယ်။ ဒါဟာ သူတို့ ရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုကို သူတို့ကိုယ်တိုင် ရှာဖွေတတ်ဖို့ သာမက ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု နဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုတန်ဖိုးထားမှုကို ဖွံ့ဖြိုးစေရန် အထောက်အကူ ပြုပါ တယ်။ ကလေးများက တစ်ခုခုကို ကောင်းစွာလုပ်ဆောင်တဲ့ အခါတိုင်း (သို့) အောင်မြင်မှုတစ်ခုခုရတဲ့အခါတိုင်း မိဘများအနေနဲ့ ချီးကျူးစကားပြောပြီး အသိအမှတ်ပြုသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကလေးငယ်အနေနဲ့ တစ်ခုခုမအောင်မြင်ဘူး (သို့) အမှားလုပ်တယ် ဆိုရင်လည်း ကိုယ်အမူအရာနဲ့ဖြစ်စေ စကားလုံးနဲ့ဖြစ်စေ ဘယ်လိုပြစ်တင် ကဲ့ရဲ့မှု ကိုမှ မလုပ်မိဖို့ သတိထားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအစား အမှားလုပ်မိတာ(သို့) မအောင်မြင်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှက်ရွံ့ မနေဖို့ ရှင်းပြပြီး အားပေးစကား ပြောပေးသင့်ပါတယ်။ အားလုံးဟာ အမှားတွေကနေ နောက်ထပ် အမှားတွေ ထပ်မလုပ်မိဖို့ သင်ခန်းစာယူရမှာပါ။ ကလေးငယ်အနေနဲ့ တစ်ခုခု လုပ်မယ်ဆိုရင် နောက်ဆုံးရလဒ်ထက် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်မှုက ပိုအရေးကြီးကြောင်း မိဘများက ထောက်ပြပေးရမှာပါ။ တကယ်လို့ ကလေးငယ်များဟာ အရှုံးမပေးပဲ ဆုံးဖြတ် ထားတဲ့အတိုင်း ကြိုးစားလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် တစ်နေ့ကျရင် အောင်မြင်မှုရမှာ အသေအချာပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအသက်အရွယ်မှာ ကလေးများဟာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ကူး များကို အသုံးပြုပြီး စိတ်ကူး ယဉ်ကမ္ဘာတစ်ခုကို ဖန်တီးလေ့ရှိပါတယ်။ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ သူ့ရဲ့ စိတ်ကူး များကိုဖော်ပြပြီး စိတ်ကူးယဉ်အကြောင်းများကို ပြောလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ လူကြီး တွေအတွက်တော့ မဖြစ်နိုင်တဲ့အကြောင်းအရာများ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နေနိုင် ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မိဘများအနေနဲ့ သူတို့စိတ်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ရှင်းရှင်းထား ကာ ကလေးများရဲ့ အတွေးအမြင်ကို နားထောင်ပြီး သူတို့ကြိုက်တဲ့ အရာများကို လုပ်ခွင့်ပြုသင့်ပါတယ်။ ဖန်တီးမှုဟာ ကိုယ့်ကလေးကို သူများနဲ့ မတူအောင် ဖြစ်စေ တာကြောင့် မိဘများအနေနဲ့ ကလေးများရဲ့ တွေးခေါ်မှု စွမ်းအားကို မကန့်သတ်ဘဲ သူတို့ရဲ့ ယုံကြည်မှုကို လမ်းဖွင့်ပေးသင့်ပါတယ်။ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းဟာ အောင်မြင်မှုဆီတွန်းပို့ပေးတဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူတို့ရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းကြောင့်သာလျှင် တီထွင်မှုအသစ်တွေ ပေါ်ပေါက်လာ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘွဲ့ရပြီးတဲ့နောက်မှာတောင် ဖန်တီးနိုင်စွမ်းနဲ့ သိချင်စိတ်ပြင်းပြခြင်း ဟာ ကလေးရဲ့ တိုးတက်မှု နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို အဆက်မပြတ်တိုးမြင့်စေပါတယ်။ မိဘများဆီကနေ သင့်လျော်တဲ့ အားပေးပံ့ပိုးမှုမျိုး မရှိဘူးဆိုရင် ကလေးငယ်များ အသက်ကြီးလာတဲ့အချိန်မှာ စွမ်းရည်တွေ ပျောက်ပျက်သွားနိုင်ပါတယ်။
