ကလေးများအတွက် အစာအိမ်နှင့်အူလမ်ကြောင်း မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း

• ကလေးများမှာဖြစ်တဲ့အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာများကတော့ အစာမျိုချစဥ်နာကျင်ခြင်း ၊ အစာမျိုချဖို့ခက်ခဲခြင်း ၊ နာတာရှည်အော့ အန်ခြင်း ၊ နာတာရှည်ဗိုက်အောင့်ခြင်း ၊ နာတာရှည်ဝမ်းသွားခြင်း ၊ ဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်ခြင်း ၊ အကြောင်းအရင်းမရှိကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်း တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

• Capsule Endoscopy ခေါ် မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း ဟာ ပါးစပ် (သို့) စအိုက နေ ထည့်သွင်းဖို့ မလိုတဲ့ ရောဂါရှာဖွေမှုနည်းလမ်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနည်းလမ်းမှာ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့တစ်ချက်ကတော့ ဆေးတောင့်ပုံစံ ကင်မရာ တပ်ဆင်ထားတဲ့ကိရိယာဟာ အူထဲမှာ ကပ်ပြီးကျန်နေခဲ့ကာ အူလမ်းကြောင်း ကို ပိတ်ဆို့စေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

   

အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Gastrointestinal Endoscopy) ဟာ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းရောဂါများကို ရှာဖွေခြင်းနဲ့ ကုသရာမှာအသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ရှည်လျားပြီးကွေးဆန့်နိုင်တဲ့ Tube မှာတပ်ဆင်ထား တဲ့ ကင်မရာငယ်ကို ပါးစပ် (သို့) စအို ကနေထည့်သွင်းပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း အစိတ်အပိုင်းများကို စစ်ဆေးပေးတာဖြစ်ပါတယ် အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအထက်ပိုင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Upper GI Endoscopy) ဟာ အစာမျိုပြွန် ၊ Duodenum ခေါ် အစာအိမ်နဲ့ အူသိမ်(Small Intestine) ရဲ့ ထိပ်ပိုင်း ကို စစ်ဆေးစမ်းသပ်ပြီး ခန့်မှန်းအားဖြင့် မိနစ် (၂၀)-(၃၀) ခန့် ကြာမြင့်ပါတယ်။ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအောက်ပိုင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Lower GI Endoscopy) ဟာ Ileum ခေါ် အူသိမ်ရဲ့ နောက်ဆုံးနဲ့အရှည်ဆုံး အပိုင်း ကို စစ်ဆေးပေးတာဖြစ်ပြီး ခန့်မှန်း မိနစ် (၃၀) ကနေ မိနစ်(၆၀) ခန့်ကြာမြင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း( Capsule Endoscopy) ဟာ Jejunum ခေါ် အူသိမ်ရဲ့ အလယ်ပိုင်း ကို ရှာဖွေစစ်ဆေးရာမှာ အသုံးပြုနိုင်ပြီး ခန့်မှန်းအားဖြင့် (၈) နာရီ ကနေ (၁၂) နာရီခန့်အထိ ကြာမြင့်ပါတယ်။

အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအထက်ပိုင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ဖို့လိုအပ်တဲ့ ကလေးတွေမှာဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ လက္ခဏာများ

1. အစာမျိုချစဥ်မှာနာကျင်ခြင်း ၊ အစာမျိုချရခက်ခြင်း ၊ အစာမျိုချဖို့ အဟန့်အတား ဖြစ်ခြင်း
2. အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေတဲ့အရာဝတ္ထုများ ၊ အက်ဆစ် (သို့)ဓာတုပစ္စည်းများ ၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့အရာဝတ္ထုများကို မျိုချမိခြင်း
3. နာတာရှည်အော့အန်ခြင်း
4. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအထက်ပိုင်းမှာသွေးထွက်ခြင်း
5. နာတာရှည်ဗိုက်အောင့်ခြင်း နှင့် ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ဖျားနာမှု (သို့) ရောဂါလက္ခဏာ များ
6. နာတာရှည်ဝမ်းပျက်ခြင်း ၊ အကြောင်းအရင်းအတိအကျမရှိဘဲ အစာချေ ဖျက်မှုနှင့် အစာစုပ်ယူမှုမူမမှန်ခြင်း
7.  အူလမ်းကြောင်းအတွင်းမှပရိုတိန်းများဆုံးရှုံးခြင်း ( Protein-losing Enteropathy)
8. နာတာရှည်ဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်ခြင်း နှင့် အကြောင်းအရင်းမရှိ ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းခြင်း
9. မိသားစုထဲမှာ အစာအိမ်ကင်ဆာ (သို့) အူမကြီးမှာအဖုအကျိတ်များဖြစ်တဲ့ Polyposis Sydrome ဖြစ်ဖူးသူရှိခြင်း

အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအောက်ပိုင်းအစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ဖို့လိုအပ်တဲ့ ကလေးတွေမှာဖြစ်လေ့ရှိတဲ့လက္ခဏာများ

1. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအောက်ပိုင်းမှာသွေးထွက်ခြင်း
2. နာတာရှည်ဗိုက်အောင့်ခြင်း နှင့် ပူမှန်မဟုတ်တဲ့ ဖျားနာမှု (သို့) ရောဂါလက္ခဏာ များ
3. နာတာရှည်ဝမ်းပျက်ခြင်း
4. အူလမ်းကြောင်းအတွင်းမှပရိုတိန်းများဆုံးရှုံးခြင်း ( Protein-losing Enteropathy)
5. အကြောင်းအရင်းအတိအကျမရှိတဲ့ အူရောင်ရမ်းမှုရောဂါများ
6. နာတာရှည်ဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်ခြင်းနှင့် အကြောင်းအရင်းမရှိ ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းခြင်း
7. မိသားစုထဲမှာ အစာအိမ်ကင်ဆာ (သို့) အူမကြီးမှာအဖုအကျိတ်များဖြစ်တဲ့ Polyposis Sydrome ဖြစ်ဖူးသူရှိခြင်း ၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ အူလမ်းကြောင်းအတွင်း အဖုအကျိတ်ဖြစ်ခြင်း

1. အစာချေစနစ်လမ်းကြောင်းအတွင်းမှ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အရာများကို ဖယ်ရှားနိုင်ခြင်း
2. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအတွင်း သွေးထွက်နေတဲ့နေရာကိုဆေးထိုးပြီး သွေးထွက်မှုကို ရပ်တန့်စေခြင်း ၊ အပူ(သို့) လျှပ်စစ်ရှော့ခ် ရိုက်ပြီး သွေးထွက်မှုကို ရပ်တန့်စေခြင်း ၊ သွေးထွက်နေတဲ့ အစာရည်မျိုပြွန်သွေးပြန်ကြောကို ချည်နှောင်ခြင်း ၊ ကလစ် (သို့) ဖြန်းဆေးအသုံးပြုပြီး သွေးထွက်မှုကိုရပ်တန့်စေခြင်း
3. ဝမ်းဗိုက်ထဲကို အစာပိုက်ထည့်သွင်းခြင်း
4. အစာရည်မျိုပြွန်ယိုစိမ့်ခြင်း (သို့) အပေါက်ဖြစ်ခြင်းကို မှန်ပြောင်းသုံးကာပြန်ချုပ် ပေးခြင်း
5. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအတွင်းရှိအကျိတ်များကိုဖယ်ရှားခြင်း
6. ကျဥ်းမြောင်းတဲ့အစာချေလမ်းကြောင်းကိုချဲ့ပေးခြင်း

1. အသက်ရှူလမ်းကြောင်း (သို့) နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ အခြေအနေ (သို့) လက္ခဏာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ကလေးငယ်များ ( လက္ခဏာနဲ့အခြေအနေဟာ ပုံမှန် ဖြစ်တဲ့ ကလေးငယ်များ (သို့) ရောဂါရှိခဲ့ဖူးသော်လည်း ကုသပျောက်ကင်းသွားသည့် ကလေးငယ်များဟာ မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်းကိုလုပ်ဆောင်လို့ရပါတယ်)
2. အူအပေါက်ဖြစ်ခြင်း (သို့ ) ဝမ်းဗိုက်အမြှေးပါးရောင်တဲ့ ကလေးငယ်များ
3. မှန်ပြောင်းမကြည့်ခင် သင့်လျော်တဲ့စားသောက်မှုပုံစံအဆင့်အတိုင်း လိုက်နာခြင်း မရှိတဲ့ကလေးငယ်များ နှင့် လိုအပ်တဲ့အချိန်အတွင်းအစားကြိုတင်ရှောင်နိုင်ခြင်း မရှိတဲ့ ကလေးငယ်များ
4. သွေးဆဲလ်အရေအတွက်ဆိုးဆိုးရွားရွားနည်းပါးခြင်း (သို့) သွေးခဲခြင်း ပြဿနာ  ရှိတဲ့ ကလေးငယ်များ ( အဆိုပါအခြေအနေမှာရှိတဲ့ကလေးငယ်များဟာ မှန်ပြောင်း မကြည့်ခင်မှာ သွေးသွင်းမှုကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်)
5. မကြာသေးခင်က အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းခွဲစိတ်ကုသမှု လုပ်ဆောင်ထားတဲ့ ကလေးငယ်များ
6. အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါကူးစက်မှုရှိထားတဲ့ကလေးငယ်များ

 * အထက်ဖော်ပြပါ အုပ်စုမှာပါဝင်တဲ့ကလေးငယ်များအနေနဲ့ မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း လုပ်ဆောင်ဖို့ သေချာ စဥ်းစားဆုံးဖြတ်သင့်ပါတယ်။

အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ဖို့ပြင်ဆင်ခြင်း

1. အက်စ်ပရင် ၊ Enoxaparin ကဲ့သို့သွေးကျဲဆေးများကို ရှောင်ကျဥ်ပါ
2. အစာအိမ်အက်ဆစ်ပြယ်ဆေး နဲ့ ပိုးသတ်ဆေးများကို ရှောင်ကျဥ်ပါ ( အစာအိမ်ပိုး စမ်းသပ်တဲ့အခြေအနေမှာသာ လိုအပ်ပြီး တခြားသောအခြေအနေများမှာ မလိုအပ်ပါ)
3.  မှန်ပြောင်းမကြည့်ခင် (၂)ရက် - (၃)ရက် အလိုမှာ အမျှင်ဓာတ်မပါတဲ့ စားသောက်မှုပုံစံအတိုင်းစားဖို့ ဆရာဝန်မှ အကြံပြုမှာဖြစ်တဲ့အပြင် မှန်ပြောင်းမကြည့်ခင်တစ်ရက်အလိုမှာ အူမကြီး အသင့်အနေအထားဖြစ်အောင် ဝမ်းနုတ်ဆေးပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ အသက်ကြီးတဲ့ ကလေးငယ်များအတွက် ဝမ်းနုတ်ဆေးနဲ့ အူမကြီးအဆင်သင့်ဖြစ်အောင်ပြင်ဆင်ခြင်း ကို အိမ်မှာပဲလုပ်ဆောင် နိုင်ပါတယ်။  အသက်ငယ်တဲ့ကလေးငယ်များကတော့ ဒီအတွက် ဆေးရုံမှာ တစ်ရက် ကြိုနေဖို့ ဆရာဝန်မှ အကြံပြုမှာဖြစ်ပါတယ်။

အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းကြည့်တဲ့နေ့မှာလိုက်နာလုပ်ဆောင်ရမယ့် အချက်များ

1. အသက် (၆)လ ထက်ငယ်တဲ့ ကလေးငယ်များဟာ (၄)နာရီ-(၆)နာရီ ကြိုပြီး အစာ စားခြင်းကို ရှောင်ရှားရမှာဖြစ်ပြီး အသက် (၆)လအထက် ကလေးငယ်များကတော့ (၆)နာရီ-(၈)နာရီ ကြိုပြီး ရှောင်ကျဥ်ရပါမယ်။
2. မှန်ပြောင်းကြည့်နေစဥ် ကလေးငယ်အိပ်ပျော်နေစေဖို့အတွက် အသေးစားမေ့ဆေး ပေးမှာဖြစ်ပြီး အူစာအိမ်နှင့်အူလမ်ကြောင်းအထက်ပိုင်း မှန်ပြောင်းကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ လည်ချောင်းနေရာကို ထုံဆေးထိုးထားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
3. ရောဂါကူးစက်မှုဖြစ်နိုင်တဲ့အခြေအနေမျိုးမှာသာလျှင် ပိုးသတ်ဆေးပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ( ပြောရမယ်ဆိုရင် အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း ဟာ ရောဂါကူးစက်နိုင်ခြေနည်းပါးတာကြောင့် ပိုးသတ်ဆေးသောက်ဖို့ မလိုအပ်ပါ ဘူး)

4. မှန်ပြောင်းကြည့်တာပြီးသွားပြီဆိုရင်တော့ ကလေးငယ်ရဲ့အခြေအနေကို Recovery Room ထဲမှာ (၁)နာရီ - (၂)နာရီခန့်ထားပြီး စောင့်ကြည့်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးငယ် နိုးလာပြီဆိုရင် စပြီးတော့ ရေနဲ့ အရည်များကို စတင် စုပ်သောက် နိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ဆရာဝန်က အစာစားဖို့အတွက် ဘာပြဿနာမှ မရှိဘူး ဆိုတာကို အတည်ပြုပြီးပြီဆိုရင် ၊ အစာမျိုချရာမှာ ဘာမှပြဿနာမရှိတော့ဘူး ဆိုရင် စပြီးတော့ အစားအစာတွေ စားလို့ရပြီဖြစ်ပါတယ်။

1. မှန်ပြောင်းကြည့်နေစဥ်အတွင်း အစာအိမ်ထဲကို လေတွေ မှုတ်သွင်းခဲ့တာကြောင့် ကလေးငယ်အနေနဲ့ အနည်းငယ်ဗိုက်အောင့်ခြင်း ၊ လေပွခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလက္ခဏာတွေဟာ အလိုအလျောက်ပျောက်သွားမှာဖြစ်ပြီး လက္ခဏာတွေက ဆိုးဆိုးဝါးဝါးဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ လေဆေးသောက်ခိုင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။
2. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ လည်ချောင်းနာခြင်းနဲ့ မအီမသာဖြစ်ခြင်းများကိုခံစားရနိုင်ပါတယ်။
3. နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေမရှိတော့ဘူးဆိုရင် (သို့) တခြားသော ဖျားနာမှုများကြောင့် ဆရာဝန်မှ တားမြစ်တာမရှိတော့ဘူးဆိုရင် ကလေးငယ် အနေနဲ့ပုံမှန်အတိုင်း အစားစားပြီးလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
4. အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအသားစယူထားတဲ့အခြေအနေဆိုရင် ဝမ်း(မစင်) ကနေ သွေးအနည်းငယ်ထွက်နိုင်ပါတယ်။

1. စအိုမှ သွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း

2.  ပြင်းထန်စွာဗိုက်အောင့်ခြင်း

3. ဆိုးရွားစွာအော့အန်ခြင်း

4. ဖျားခြင်း

Capsule Endoscopy ဟာ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးဖို့ အတွက် ပါးစပ် (သို့ ) စအိုကနေ ထည့်သွင်းမှုမလိုအပ်တဲ့ ရွေးချယ်စရာ နည်းလမ်း တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

• တချို့သောကလေးငယ်များဟာ မှန်ပြောင်းကြည့်ရမှာကို ကြောက်ရွံ့တာမျိုး (သို့) မှန်ပြောင်းကြည့်လို့မရတာမျိုး ရှိတတ်ပါတယ်။ ဆေးတောင့်မျိုချနိုင်တဲ့ ကလေးငယ်များအတွက် Capsule Endoscopy ဟာ အရွယ်အစား 1.1 cm x 2.5 cm မျှသာရှိတဲ့ ဆေးတောင့်ပုံစံ ကိရိယာကို မျိုချရတဲ့ တခြားသောလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းဟာ ဆေးတောင့်မျိုချနိုင်တဲ့ အသက် (၄)နှစ်-(၅)နှစ် အထက် ကလေးငယ်တွေမှာ အသုံးပြုပါတယ်။ အဆိုပါ ဆေးတောင့်ပုံစံကိရိယာ (Capsule )ကို မျိုချပြီး ဝမ်း(မစင်) ကနေတစ်ဆင့် ပြန်လည်စွန့်ထုတ်တာဖြစ်ပါတယ်။
• ဒီနည်းလမ်းဟာ Jejunum ခေါ် အူသိမ်အလယ်ပိုင်းနေရာရှိ အနာများကို ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း (သို့) အကြောင်းအရင်းမရှိဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်ခြင်း များကို စစ်ဆေးခြင်း မှာ အသုံးပြုပါတယ်။
• Capsule Endoscopy ရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုကတော့ ရှာဖွေကုသဖို့ အတွက် အသားစယူခြင်းကို မလုပ်ဆောင်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ အနာ တစ်ခုခုတွေ့ရတယ်ဆိုရင် အသားစယူခြင်း (သို့) ကုသမှုအတွက် အူသိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်းကို နောက်တစ်နေ့မှာ လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• ဒီနည်းလမ်းအတွက် ပြင်ဆင်ရမယ့်အချက်များဟာလည်း အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းမှန်ပြောင်းကြည့်ရာမှာ ပြင်ဆင်ရတဲ့အချက်များနဲ့ အတူတူ ပဲဖြစ်ပါတယ်။

မှတ်ချက် - Capsule ဟာ အူထဲမှာကပ်ကျန်ခဲ့ခြင်း (Capsule Retention) ဖြစ်စေတာကြောင့် အူပိတ်ခြင်းဖြစ်ပေါ်မှုဟာ Capsule Endoscopy ရဲ့ ပြဿနာ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။