မိဘမျာသသတိပဌုဖို့ရာကလေသငယ်မျာသရဲ့ ADHD ပဌဿနာ

မိဘမျာသသတိပဌုဖို့ရာကလေသငယ်မျာသရဲ့ ADHD ပဌဿနာ

အနဟစ်ချုပ်

  • ADHD ဖဌစ်နေတဲ့ ကလေသမျာသရဲ့ (၂၀) ကနေ (၆၀) ရာခိုင်နဟုန်သ ဟာ လေ့လာသင်ယူမဟုမဟာ အခက်အခဲတလေ ရဟိနေပါတယ်။
  • ADHD ဟာ အပဌုအမူ ၊ စိတ်ခံစာသမဟု ၊ လေ့လာသင်ယူမဟု၊ လူမဟုရေသရာ တတ်မဌောက်မဟု စတာတလေအပေါ်သက်ရောက်မဟုရဟိနေပဌီသ တိတိကျကျ လက္ခဏာမျာသကတော့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ကလဲပဌာသပါတယ်။
  • ADHD ရဲ့ လက္ခဏာအပဌုအမူမျာသအနေနဲ့ အာရုံစူသစိုက်မဟုမရဟိခဌင်သ ၊ တက်ကဌလလလန်ခဌင်သ ၊ စိတ်လိုက်မာန်ပါလုပ်ခဌင်သ စတာတလေဖဌစ်ပါတယ်။

ADHD ဆိုတာဘာလဲ?

ADHD ဖဌစ်တဲ့ ကလေသမျာသဟာ အာရုံစူသစိုက်မဟု ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုထိန်သချုပ်မဟု ၊ အမူအကျင့် စတာတလေမဟာအခက်အခဲမျာသရဟိသလို ဂဏဟာမငဌိမ်တာမျိုသလည်သ ဖဌစ်နိုင် ပါတယ်။ အဲဒီလက္ခဏာတလေဟာ အသက် (၁၂) နဟစ်မတိုင်ခင်မဟာ ပဌသလေ့ရဟိ ပါတယ်။ ADHD ဟာ အပဌုအမူ ၊ စိတ်ခံစာသမဟု ၊ လေ့လာသင်ယူမဟု၊ လူမဟုရေသရာတတ် မဌောက်မဟု စတာတလေအပေါ် သက်ရောက်မဟု ရဟိနေပဌီသ တိကျတဲ့ လက္ခဏာတလေကတော့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် မတူညီကဌပါဘူသ။ တချို့ကလေသမျာသဟာ ငဌိမ်ငဌိမ်ဆိမ်ဆိမ် မနေဘဲ ကဌမ်သကဌမ်သ တမ်သတမ်သ ဆော့ကစာသကာ သူတို့ရဲ့ အပဌုအမူ မျာသကို မထိန်သချုပ်နိုင်ကဌပါဘူသ။ တချို့ကလေသမျာသကတော့ အာရုံစူသစိုက်မဟုရဖို့ ခက်ခဲပဌီသ နေ့စဥ်လုပ်ဆောင်မဟုတလေ့ကိုလည်သ မေ့လျော့တတ်ကဌပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်သရဟိ ကလေသငယ်မျာသမဟာ  ADHD ဖဌစ်လေ့ရဟိပဌီသ ထိုင်သနိုင်ငံမဟာဆိုရင် ကျောင်သနေအရလယ်ကလေသငယ်မျာသရဲ့ (၆) ရာခိုင်နဟုန်သကနေ (၉) ရာခိုင်နဟုန်သဟာ ADHD ခံစာသနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ADHD ကလေသမျာသရဲ့အမူအရာနဟင့်လက္ခဏာမျာသ

က. အောက်ပါလက္ခဏာမျာသကဲ့သို့ အာရုံစူသစိုက်မဟုမရဟိခဌင်သ

၁) အသေသစိတ်အကဌောင်သအရာမျာသကို သေချာအာရုံမစိုက်နိုင်ခဌင်သ ၊ ကျောင်သစာ ၊ အလုပ် နဟင့် တခဌာသလဟုပ်ရဟာသမဟုမျာသမဟာ သတိမထာသတဲ့အမဟာသမျာသလုပ်မိခဌင်သ

၂) လုပ်ငန်သတာဝန်နဟင့် ဆော့ကစာသနည်သမျာသမဟာ အာရုံစူသစိုက်မဟု မထိန်သနိုင်ခဌင်သ

၃) တိုက်ရိုက်စကာသပဌောနေစဥ်မဟာ နာသထောင်နေတဲ့ပုံမပေါ်ခဌင်သ

၄) ညလဟန်ကဌာသချက်မျာသကို လိုက်မလုပ်နိုင်ခဌင်သ (သို့) ကျောင်သအလုပ် ၊ အိမ်အလုပ် (သို့) အလုပ်တာဝန်မျာသကို ပဌီသမဌောက်အောင်မလုပ်နိုင်ခဌင်သ

၅) အလုပ်တာဝန်မျာသနဲ့ လဟုပ်ရဟာသမဟုမျာသစီမံရာမဟာ ခက်ခဲမဟုရဟိခဌင်သ

၆) အဆက်မပဌတ်စိတ်အာရုံစူသစိုက်မဟုလိုအပ်တဲ့ လုပ်ဆောင်မဟုမျာသကို ငဌင်သဆိုခဌင်သ (သို့) ညဟိယူရခက်ခဲခဌင်သ ( ကျောင်သစာ(သို့)အိမ်စာကဲ့သို့အလုပ်မျာသ)

၇) တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ မဖဌစ်မနေလိုအပ်တဲ့အရာမျာသကို မေ့လျော့ခဌင်သ (သို့) ဖျောက်ပစ်ခဌင်သ ( ဥပမာ- အိမ်စာ ၊ စာအုပ် ၊ ခဲတံ)

၈) စိတ်အာသထက်သန်စေတဲ့အရာမျာသကနေ အလလယ်တကူ စိတ်အာရုံလလင့်ပဌယ်ခဌင်သ

၉)နေ့စဥ်လုပ်နေရတဲ့အရာမျာသကို မေ့လျော့ခဌင်သ

 

ခ. တက်ကဌလမဟုလလန်ကဲခဌင်သနဟင့် စိတ်လိုက်မာန်ပါပဌုမူခဌင်သ

၁) အမဌဲလိုလိုဂဏဟာမငဌိမ်ဖဌစ်ခဌင်သ ၊ လက်(သို့)ခဌေထောက်မျာသကို ကုတ်ခဌစ်ခဌင်သ ၊ ထိုင်ခုံပေါ်မဟာ တလန့်လိမ်တဲ့ အနေအထာသနဲ့နေခဌင်သ

၂) ခုံမဟာထိုင်နေရမယ့်အခဌေအနေမဟာ ထိုင်ခုံမျာသပေါ်မထိုင်ခဌင်သ (ဥပမာ- စာသင်ခန်သ (သို့) အလုပ်ထဲက ထိုင်ခုံမျာသပေါ်မဟာ မထိုင်ခဌင်သ)

၃) မသင့်လျော်တဲ့နေရာမဟာ ပဌေသလလဟာသဆော့ကစာသခဌင်သ ၊ ကုတ်ကတ်တက်ခဌင်သ

၄) မေသခလန်သမဆုံသခင်မဟာ မစဥ်သစာသဘဲဖဌေဆိုခဌင်သ

၅) အပိုစကာသမျာသပဌောခဌင်သ

၆) တခဌာသသူမျာသကို ကဌာသဖဌတ်နဟောင့်ယဟက်ခဌင်သ

၇) တန်သစီခဌင်သ ၊ ကိုယ့်အလဟည့်ကျခဌင်သ မျာသကို မစောင့်နိုင်ခဌင်သ

၈) အေသအေသဆေသဆေသ လုပ်ရမယ့် လဟုပ်ရဟာသမဟုမျာသကို မကစာသနိုင်ခဌင်သ (သို့) စိတ်မဝင်စာသခဌင်သ

၉) စက်တပ်ထာသသကဲ့သို့ တရစပ် လဟုပ်ရဟာသနေခဌင်သ ၊ ပုံမဟန်ထက်ပို စကာသမျာသခဌင်သ

ADHD ဖဌစ်ပလာသစေတဲ့အကဌောင်သအရင်သမျာသ

ADHD ဟာ ညသနဟောက်ဖလံ့ဖဌိုသမဟုနဲ့ ညသနဟောက်ထဲရဟိ ဓာတုပစ္စည်သမျာသကို ထိန်သချုပ်ပေသ တဲ့ မျိုသရိုသဗီဇမျာသကဌောင့် ဖဌစ်ပလာသပါတယ်။ ကလေသငယ်မျာသရဲ့ တချို့သော တိုသတက်ဖလံ့ဖဌိုသမဟုပုံစံမျာသနဲ့ ပတ်ဝန်သကျင်ဟာလည်သ ADHD ဖဌစ်ပလာသစေတဲ့ အကဌောင်သအရင်သမျာသလို့ ပဌေလို့ရပါတယ်။ မိခင်ဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မဟာ ဆေသလိပ်သောက်ခဌင်သ ၊ အရက်သောက်ခဌင်သ ၊ တချို့သော ဓာတုပစ္စည်သမျာသနဲ့ ထိတလေ့မဟုမျာသ ရဟိမယ်ဆိုရင်လည်သ ADHD ဖဌစ်ပလာသနိုင်ခဌေမျာသပါတယ်။ ADHD ရဟိနေတဲ့ ကလေသငယ်မျာသရဲ့ (၂၀) ကနေ (၆၀)ရာခိုင်နဟုန်သဟာ လေ့လာသင်ယူမဟုဆိုင်ရာ ပဌဿနာတလေ ကဌုံတလေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သကဌာသနဲ့ချောကလက် အမျာသအပဌာသ စာသသုံသမဟုဟာ ADHD လက္ခဏာနဲ့ ဆက်စပ်မဟုမရဟိပါဘူသ။ 

ကလေသမျာသမဟာဖဌစ်တဲ့ ADHD ကို ကုသခဌင်သ

၁) ADHD နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်မျာသကို မိဘမျာသနဲ့ဆရာ/ဆရာမ မျာသကို အသိပေသခဌင်သ

၂) မိသာသစုတလင်သ ၊ကျောင်သတလင်သနဲ့ ဆေသရုံတို့မဟာ ပူသပေါင်သဆောက်ရလက်မဟုစနစ်တစ်ခုကို ဖန်တီသပဌီသ ကလေသငယ်မျာသကိုကူညီခဌင်သ

၃) ကလေသငယ်မျာသနဲ့ မိသာသစုမျာသအတလက် အပဌုအမူဆိုင်ရာစီမံခန့်ခလဲမဟုနဲ့ စိတ်ပိုင်သဆိုင်ရာဆလေသနလေသအကဌံပေသခဌင်သ

၄) တရာသထိုင်ခဌင်သ

၅) ADHD နဲ့ပတ်သက်တဲ့နောက်ဆက်တလဲပဌဿနာမျာသကို ကဌိုတင်ကာကလယ်ခဌင်သ

ADHDရဲ့ ရလဒ်

ADHD နဲ့ပတ်သက်ပဌီသ သင့်လျော်တဲ့ကုသမဟုကိုခံယူတဲ့ ကလေသငယ်မျာသရဲ့ (၂၀) ကနေ (၃၀) ရာခိုင်နဟုန်သဟာ ဆယ်ကျော်သက်အရလယ်ရောက်တဲ့အခါ ရောဂါလက္ခဏာတလေ  ပျောက်ကလယ်သလာသပါတယ်။ ဆေသသောက်စရာမလိုဘဲ လေ့လာသင်ယူမဟုနဲ့ အလုပ်တလေကို လုပ်နိုင်လာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကလေသငယ်မျာသစုမဟာတော့ စိတ်ပါဝင်စာသမဟုပဌဿနာအပဌင် တက်ကဌလမဟုလလန်ကဲခဌင်သနဲ့ စိတ်လိုက်မာန်ပါလုပ်တတ်တဲ့ အကျင့်တလေ ရဟိနေနိုင်ပါသေသတယ်။ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်သစလမ်သဆောင်ရည်နဲ့ ပဌင်ပလူမဟုဆက်ဆံရေသတို့ကို ထိခိုက်စေတာကဌောင့် ဆက်လက်ကုသမဟုက အရေသကဌီသပါတယ်။  

ADHD ခံစာသနေရတဲ့ကလေသငယ်မျာသကိုကူညီပေသတဲ့ဆရာ ဆရာမမျာသအတလက် အကဌံပဌုချက်မျာသ

၁) ကလေသငယ်ကို စာသင်ခန်သရဲ့အရဟေ့ဘက်မဟာထိုင်ခိုင်သပါ (သို့) ဆရာ ဆရာမ နဲ့ အနီသစပ်ဆုံသနေရာမဟာ ထာသပါ။

၂) ကလေသငယ်မျာသကို တံခါသ ၊ ပဌတင်သပေါက်မျာသနဲ့ ဝေသရာမဟာ ထာသပါ။

၃) အိမ်စာ (သို့) ကျောင်သလေ့ကျင့်ခန်သမျာသကို သေချာစာရင်သမဟတ်ပါ။

၄) ကျောင်သစာတလေပဌီသမပဌီသ သိရဖို့ ကလေသငယ်ရဲ့ ကျောင်သစာအုပ်ကို ပုံမဟန် စစ်ဆေသပါ။

၅) တစ်ချိန်တည်သမဟာ စာတလေ အမျာသကဌီသမလုပ်ခိုင်သပါနဲ့။ နောက်တစ်ဆင့် ထပ် မတက်ခင်မဟာ ပထမအဆင့် ကို ပဌီသအောင်အရင်လုပ်ခိုင်သပါ။

၆) ကလေသမျာသကိုအခက်မတလေ့ဘဲ လုပ်ကိုင်နိုင်အောင် သီသသန့်ဆုံသမသလန်သင်ပေသပါ။

၇) ကလေသငယ်မျာသ အင်အာသဖဌစ်စေဖို့အတလက် အာသကစာသလုပ်ချိန်ပိုပေသခဌင်သ ၊ စာသင်ပုန်သဖျက်ခိုင်သခဌင်သ ၊ စာရလက်ဝေခိုင်သခဌင်သ ၊ အပဌေသအဖလဲ့မျာသနဲ့ ပူသပေါင်သခိုင်သခဌင်သ စတာတလေကို လုပ်ဆောင်ပေသပါ။

၈) အပဌုအမူမျာသပိုမိုတိုသတက်လာစေဖို့ ချက်ချင်သ ချီသမလမ်သစကာသ (သို့) ဆုပေသခဌင်သ ကိုပဌုလုပ်ပါ။

၉) ကလေသငယ်က အမဟာသ တစ်ခုခု လုပ်မိတဲ့အခါ ထေ့ငေါ့သောစကာသမျာသ ၊ ကဌမ်သတမ်သစလာအပဌစ်တင်ခဌင်သ ၊ အရဟက်ရစေခဌင်သ ၊  ရိုက်နဟက်ခဌင်သလိုမျိုသ ပဌင်သထန်တဲ့အပဌစ်ပေသခဌင်သ မျာသကို ရဟောင်ကျဥ်ပါ။

၁၀) အမဟတ်လျဟော့ခဌင်သ ၊ အမဟတ်မပေသခဌင်သ ၊ အခန်သသန့်ရဟင်သရေသလုပ်စေခဌင်သ ၊ ကျောင်သစာမျာသမပဌီသတဲ့အခါကျောင်သလလဟတ်ချိန်ကျောင်သမဟာဆက်ရဟိစေ ခဌင်သ  စတာတလေ ကိုသာ လုပ်ဆောင်ပါ။

၁၁) ADHD ရဟိသူကလေသငယ်မျာသအတလက် စာမေသပလဲမဟာ အချိန်ပိုပေသပါ။

*ထည့်သလင်သရန်လိုအပ်သည်။

အမည် (FIRST NAME)*
အမည် (FIRST NAME)*
အမည် (LAST NAME)*
အမည် (LAST NAME)*
မေသခလန်သအမျိုသအစာသ*
မေသခလန်သအမျိုသအစာသ*
မေသခလန်သ*
မေသခလန်သ*
အီသမေသလ်လိပ်စာ*
အီသမေသလ်လိပ်စာ*
အဆင့်သတ်မဟတ်ချက်

မဟတ်ပုံတင်ပဌီသသာသလာသ။