ကင်ဆာရောဂါစစ်ဆေးခြင်း

လူသားတွေရဲ့ ခန္ဒာကိုယ်အတွင်း ဆဲလ်ပေါင်းသန်းနဲ့ချီ တည်ရှိနေပြီး လုပ်ဆောင်ချက်မျိုးစုံကို ဆောင်ရွက်နေ တာဖြစ်ပါတယ်။ ဆဲလ်တစ်ခုချင်းစီမှာလည်း နျူးကလီးယက်စ် (ဗဟိုထိန်းချုပ်မှု) နဲ့ ၎င်းနျူးကလီးယက်စ် ဘေးမှာလည်း ခရိုမိုဆုန်း(၂၃)စုံရှိနေပါတယ်။  အဆိုပါ ခရိုမိုဆုန်းတစ်ခုချင်းစီမှာလည်း DNA တွေဖြစ်တဲ့ မျိုးရိုးဗီဇအရာဝတ္ထုတွေရဲ့ Double Helix တွေပါဝင်ပါတယ်။ အဆိုပါ ထူးခြားတဲ့ DNA အစိတ်အပိုင်းလေးတွေကို ဗီဇလို့ ခေါ်ဆိုပြီးတော့ အဆိုပါ ဗီဇတစ်ခုချင်းစီမှာ မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အချက်အလက်များ၊ ဆဲလ်တွေရဲ့ အစိတ်အပိုင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်များကို သိမ်းဆည်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။

မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ဆိုင်တဲ့ Code တွေကို စာအုပ်တစ်အုပ်အနေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ကိုယ်ပိုင် စာအုပ်ပေါ်မှာ ခရိုမိုဆုန်း (၂၃)စုံ ရှိတဲ့အတွက် အခန်းပေါင်း (၂၃) ခန်းပါဝင်တယ်လို ႕ ပြောလို့ရပါတယ်။ အခန်း (၁) ဟာ မျက်လုံးအရောင် (သို့) ဆံပင်အရောင်တွေကို ခွဲခြားပေးတဲ့ ခရိုမိုဆုန်းတွေဖြစ်နိုင်ပြီး အခန်း (၂) ဟာ အရိုးတွေရဲ့ ခွန်အား၊ အခန်း (၃) ဟာ ကင်ဆာဆဲလ်တွေရဲ့ ကြီးထွားမှုကိုထိန်းခြင်း နဲ့ အခြားများစွာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ယခုအချက်အလက်အရ ကျွန်တော်တို့ဟာ (၉၉.၉ ) ရာခိုင်နှုန်းသော တူညီမှုတွေရှိနေတယ်ဆိုရင်တောင်မှ ကွဲပြားချက်တွေက ဒီထက်ပိုပြီး အသေးစိတ်ကျနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ စာအုပ်ရဲ့ တစ်ဝက်သော စာမျက်နှာတွေဟာ ဖခင်ဆီက လာတာဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်ဝက်ဟာ မိခင်ဆီကလာတာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ တခါတလေမှာ DNA မျိုးကွဲမှုတွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အမှား သို့မဟုတ် ထိခိုက်မှုတစ်ခုခုဖြစ်နိုင်ပြီး အဆိုပါ ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ဆဲလ်တွေရဲ့ ပရိုတင်းတွေကို ကောင်းစွာအလုပ်မလုပ်စေတာ၊ ဒါမှမဟုတ် လုံးဝပျောက်ဆုံးသွားတဲ့အထိဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်တွေဖြစ်ပေါ်တဲ့အချိန်မှာ ပုံမှန် ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကို နှောင့်နှေးစေရုံသာမက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအခြေအနေတွေကိုပါ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ အခုလိုမျိုး ဖြစ်ပွားတဲ့အခြေအနေကို မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုလို့ ခေါ်ဆိုပါတယ်။

Gene mutations occurs in 2 major ways:

1. Germline mutations  မျိုးရိုးဗီဇအရ ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်ပြီး ဗီဇတစ်ခုထဲမှာရှိတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ကိုယ်ခန္ဒာဆဲလ်တွေထဲမှာ မွေးဖွားတဲ့အချိန်ကတည်းက တည်ရှိနေပြီး မျိုးဆက်သစ်ပေါ်ကို လွှဲပြောင်းပေးတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
2. Acquired mutations ယခု ဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ပတ်ဝန်းကျင်ကြောင့်ဖြစ်ပွားတာဖြစ်ပြီး ဥပမာ ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့အဆိပ်အတောက်များကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ X-Rays ၊ ဆေးလိပ်သောက်သုံးခြင်း၊ ဒါမှမဟုတ် DNA တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု ထပ်တူကူးတဲ့နေရာမှာ အမှားရှိခဲ့ရင် ယခုလို ပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်လာပြီး အချိန်နဲ့အမျှ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲခြင်းတွေ ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း အသက်အရွယ်ရလာတဲ့အချိန်မှာ အဆိုပါ လက္ခဏာတွေဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ ယခုလိုမျိုး ပြောင်းလဲမှုတွေကတော့ မျိုးဆက်တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုလွှဲပြောင်းသွားခြင်းမရှိပါဘူး။

လူ့ခန္ဒာကိုယ်မှာ မျိုးရိုးဗီဇ ၂ သောင်းကျော်ရှိပြီး ကင်ဆာရောဂါမှာ ပါဝင်ပတ်သတ်နိုင်တဲ့ ဗီဇ  အမျိုးအစားပေါင်း (၅၀၀) လောက်ရှိပါတယ်။ အဆိုပါ မျိုးရိုးဗီဇတွေကို အဓိကအားဖြင့် အမျိုးအစား (၂) မျိုး ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။

1. Oncogenes: ထိန်းချုပ်ထားခြင်းမရှိတဲ့ ဆဲလ်တွေရဲ့ ကွဲပြားမှုနဲ့ ဖွံဖြိုးမှုကို ဖန်တီးပေးတဲ့ ဗီဇ။
2. Tumor suppressor genes: DNA တွေရဲ့ အမှားတွေကို ပြန်လည်ပြုပြင်ပေးပြီး ဆဲလ်တွေရဲ့ ကွဲပြားမှုကို နှောင့်နှေးစေတဲ့ ပုံမှန်ဗီဇ။

    

လူတစ်ဦးရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုကို စစ်ဆေးခြင်းဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို သိရှိထားဖို့နဲ့ အနာဂတ်မှာ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ မိသားစုအတွင်းမှာ ကင်ဆာဖြစ်ပွားထားဖူးတဲ့သူတွေရှိတယ်ဆိုရင် စစ်ဆေးသင့်သလို ကင်ဆာဖြစ်ပွားနေတဲ့သူတွေကလည်း ဘာကြောင့်ဖြစ်ပွားတယ်ဆိုတာကို သိနိုင်တာကြောင့် မိသားစုတွေအတွက်လည်း အကျိုးရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုတွေက လူနာကိုယ်တိုင် အစာမစားခင်နဲ့ အရည်မသောက်ခင်မှာ သွေးနမူနာနဲ့တကွ စစ်ဆေးနိုင်ပြီး (၄) ပတ်အကြာမှာ ရလဒ်ကို သိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ဆေးမှုအရ အန္တရာယ်ရှိနေပြီဆိုရင် သင့်ဆရာဝန်က အနာဂတ်အတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုအတွက် အကူအညီပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ -

• အသေးစိတ်စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ဖို့ အခြားသော ရောဂါရှာဖွေရေး ကိရိယာတွေဖြစ်တဲ့ MRI ၊ Mammogram၊ အူမကြီးမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း စသည့်နည်းပညာများဖြင့်စစ်ဆေးခြင်း။
• ရောဂါအန္တရာယ်လျှော့ချနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာရွေးချယ်မှုအဖြစ် အစားအသောက်နဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံများကို အကြံပေးလမ်းညွှန်ခြင်း။
• လူနာရဲ့အခြေအနေကိုသုံးသပ်ကာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ တခြားမိသားစုဝင်များကိုလည်း အကြံပြုသတိပေးခြင်း။  

တကယ်လို့ သင့်ကို အသေးစိတ်စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ပြီးရောဂါလက္ခဏာမတွေ့ရဘူးဆိုရင် အဆိုပါ ရလဒ်ဟာ အနာဂတ်မှာ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမရှိဘူးလို့ သတ်မှတ်ခြင်းမျိုးမဟုတ်ပဲ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တဲ့ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ (၁၀) ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာကို နားလည်ထားရပါမယ်။  ကျန်တဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံတွေကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်သေးတဲ့အတွက် မဖြစ်ပွားအောင် ကာကွယ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

1. မိသားစုအတွင်းမှာ ကင်ဆာရောဂါကြောင့် အသက်သေဆုံးဖူးခဲ့တဲ့သူတွေ
2. နှစ်စဉ်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေမှာ ထူးခြားတဲ့ရလဒ်ကို မတွေ့ရပေမယ့်  မကြာခဏပင်ပန်းနွမ်းနယ် နေသူများ၊  ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းသူများ၊ လေကျပ်တတ်သူများ၊  ဝမ်းဗိုက်နာကျင်မှုခံစားရသူများ၊  ဝမ်းချူပ်သူများ နဲ့ ဝမ်းပျက်ရာမှတစ်ဆင့် ဆီးသွားတဲ့အချိန်မှာ သွေး သို့မဟုတ် အလားတူအရာဝတ္ထုတွေပါလာသူများ၊ အခြားခန္တာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများမှ အဝါရောင် (သို့) သွေးနဲ့တူတဲ့အရာဝတ္ထု ထွက်လာတာနဲ့ မှဲ့လိုမျိုး အနက်ရောင်အစက်ပေါက်ခြင်း (သို့) တဖြည်းဖြည်းကြီးလာတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ပေါ်သူများ။ 
3. ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ နေရာပတ်ဝန်းကျင်မှာ နေထိုင်နေတဲ့သူတွေ စက်ရုံတွေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့သူများ(သို့) အနီးပတ်ဝန်းကျင်မှာနေထိုင်သူများ၊  ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့တဲ့နေရာများနဲ့ တခြား ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့နေထိုင်မှုပုံစံတွေဖြစ်တဲ့ ဆေးလိပ်သောက်သုံးခြင်း၊ နေနဲ့ အမြဲတမ်းထိတွေ့နေရတဲ့နေရာများမှာအလုပ်လုပ်ခြင်း၊  မကျက်တကျက်ချက်ထားတဲ့ အသားစိမ်းစားမိခြင်း၊ ကြက်အူချောင်း၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်အစရှိတဲ့ အစားအသောက်တွေကို အမြဲစားသုံးခြင်းများမှ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။

ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို ဘယ်လိုတွက်ချက်မလဲ?

သင့်ရဲ့ မိသားစုမျိုးရိုးဗီဇကြောင့် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိ မရှိကို ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ?

• သင့်မိသားစုမှာရှိတဲ့ လူ ၂ ဦးနဲ့ အထက် - မိဘ၊ ညီအစ်ကိုမောင်နှမ၊ သွေးသားတော်စပ်သူများဟာ ကင်ဆာရောဂါကြောင့် သေဆုံးခဲ့ဖူးရင်
• သင့်ဆွေမျိုးတွေမှာ တူညီတဲ့ ကင်ဆာရောဂါ ဒါမှမဟုတ် ဖြစ်ပျက်တဲ့အကြောင်းရင်း တူညီတဲ့ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးရင်
• သင့်ဆွေမျိုးတွေထဲမှာ အသက်(၅၀) မတိုင်ခင် ကင်ဆာရောဂါကြောင့် သေဆုံးခဲ့ဖူးရင်
• သင့်ဆွေမျိုး တစ်ယောက်ယောက်က ဗီဇစစ်ဆေးမှုမှာ အမှားအယွင်းရှိခဲ့ဖူးရင် ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။

ယေဘုယျအားဖြင့် ကင်ဆာရောဂါဟာ အသက် (၆၀) နဲ့ အထက် လူကြီးတွေမှာပဲဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး အသက်ငယ်ရွယ်တဲ့သူတွေမှာဖြစ်ပွားခဲ့ရင် ဒါက မျိုးရိုးကနေ ဆင်းသက်လာတဲ့ ကင်ဆာရောဂါလို့ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

1. ပတ်ဝန်းကျင်မှအန္တရာယ်များအဖြစ် အစားအသောက်ထဲမှာ မသန့်ရှင်းတဲ့အရာများ၊ လေထုညစ်ညမ်းမှု ၊ ဓါတ်ရောင်ခြည်သင့်မှု ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတစ်ခုခု ၊ ဘက်တီးရီယား နဲ့ ကပ်ပါးပိုး ပါဝင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

2. နေထိုင်မှုကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့အန္တရာယ်များအဖြစ် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း ၊ အရက်သေစာပုံမှန်သောက်သုံးခြင်း၊ အဆီဓာတ်ပါဝင်တဲ့ အစားအသောက်စားသုံးမှုများခြင်း၊ အငန်ဓါတ် (သို့) အချိုဓာတ်အလွန်အမင်းပါဝင်တဲ့ အစားအသောက်များစားသုံးခြင်း၊ အသင့်စား အစားအစာများနဲ့ တူးနေအောင် ချက်ထားတဲ့အစားအစာတွေ စားသုံးခြင်း စသည်တို့မှလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

3. မျိုးရိုးဗီဇအရ ဖခင် (သို့) မိခင်ဆီကနေ တဆင့်ကူးစက်မှုများကြောင့်လည်း ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ပါတယ်။  ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ အလွယ်ကူဆုံးအချက်တွေဖြစ်တဲ့ အားကစားမှန်မှန်လုပ်ခြင်း၊ စိတ်ကောင်းထားရှိခြင်း၊  စားသုံးမှုရဲ့ တစ်ဝက်ကို အသီးအရွက်စားသုံးခြင်း၊ အစားအသောက်မျိုးစုံစားသုံးပြီး အာဟာရမရှိတဲ့အစားအသောက်တွေကို ရှောင်ရှားခြင်းနဲ့ အဓိကအရေးအကြီးဆုံးအချက်ကတော့ နှစ်စဉ် ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို တွေ့ရှိလာနိုင်တာကြောင့် ကျန်းမာရေးကိုပုံမှန်စစ်ဆေးခြင်း တို့ကို လုပ်ဆောင်ရပါမယ်။ အခုခေတ်မှာ ဆရာဝန်တွေအနေနဲ့ ကင်ဆာရောဂါကို ကောင်းစွာကုသနိုင်နေပြီဖြစ်ပြီး လူနာတွေကိုလည်း သက်တမ်းရှည်ကြာစွာနေနိုင်ဖို့နဲ့ ကင်ဆာရောဂါကို သိရှိတဲ့အခြေအနေအပေါ်မှုတည်ပြီး အသက်ရှင်နိုင်စွမ်းကို တိုးတက်လာအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်နေပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ အချက်တွေကို ရှောင်ရှားပြီး ကျန်းမာတဲ့ လူနေမှုဘဝပုံစံမှာနေထိုင်ခြင်း၊ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေကို ပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်းများဟာ ကင်ဆာရောဂါကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အဓိကကျတဲ့ သော့ချက်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း(၄၀)အချိန်တုန်းက DNA strand တစ်ခုမှာရှိတဲ့ ဗီဇဂျင်း(Gene) တစ်ခုချင်းစီရဲ့ မူမမှန်မှုများကို ရှာဖွေမှုဟာ နှေးကွေးတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပြီး Gene တစ်ခုချင်းစီကို ရှာဖွေဖို့ အချိန်တစ်ပတ်နီးပါးလောက်ကြာပါတယ်။ “ Sanger Sequencing ” လို့ လူသိများတဲ့ အဆိုပါ ရှာဖွေစစ်ဆေးမှုနည်းလမ်း ဟာ လူတို့ရဲ့ဗီဇပ္စည်း(Genome) ထဲမှာပါဝင်တဲ့ Gene အမျိုးအစားပေါင်း (၂)သောင်း ကျော်ကို စစ်ဆေးတာဖြစ်ပြီး လွန်စွာခက်ခဲသလို စစ်ဆေးတဲ့အချိန် ဟာလည်း တစ်နှစ်နီးပါး ကြာပါတယ်။

ယနေ့တိုးတက်လာတဲ့ သိပ္ပံဆေးပညာနယ်ပယ်မှာ “ Next Generation Sequencing ” လို့ခေါ်တဲ့ နည်းပညာတစ်ခုကို တီထွင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနည်းပညာ ဟာ သက်ရှိတိုင်းရဲ့ DNA မှာပါဝင်တဲ့ Gene တစ်ခုဆီတိုင်းရဲ့ ဗီဇဂျင်း ပြောင်းလဲမှု ကို ရှာဖွေပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနည်းပညာဟာ ရှာဖွေစစ်ဆေးရာမှာ ပိုမိုအလုပ်တွင်စေပြီး မျိုးရိုးဗီဇရလဒ်များကို တစ်လအတွင်း လုပ်ဆောင်ပေးနိုင် ပါတယ်။ အများကြီးပိုမိုလွယ်ကူကာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရှာဖွေနိုင်ပြီး ကင်ဆာဖြစ်စေသည့်ငုပ်လျှိုးနေသောGenesများ၊ မိသားစုတွင်းပြန်လည်ဖြစ်ပွား သည့်မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာရောဂါများ၊ လူတို့ရဲ့ DNA မှာတွေ့ရတဲ့အခြား ပြောင်းလဲမှု များ စသဖြင့် ရောဂါအမျိုးမျိုး ရှာဖွေခြင်းကို (၉၀)ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိတိကျကျ လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ယနေ့ ဆေးပညာနယ်ပယ်မှာ Next Generation Sequencing နည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး အရေးကြီးတဲ့အောက်ပါ ရှာဖွေစစ်ဆေးမှုများကို လုပ်ဆောင်လျက် ရှိပါတယ်။

• Hot Spots or Panel Sequencing – ဒီရှာဖွေမှုနည်းလမ်းဟာ ရှာဖွေစစ် ဆေးရမယ့်သတ်မှတ်နေရာမှာ ဗီဇဂျင်းပြောင်းလဲမှု (Mutational Hotspots) အတွင်း  လူတို့ရဲ့ဗီဇပစ္စည်း(Genome) / အဓိက ဂျင်း (Genes) များကိုဦးတည်တဲ့ လေ့လာသုံးသပ်မှု၊  ရောဂါ/ ပြင်ပပုံသဏ္ဍာန်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဂျင်းများကို ရွေးချယ်ဖို့အတွက် အသုံးပြုပါတယ်။ မွေးရာပါ(သို့)မွေးရာပါမဟုတ်တဲ့ ကင်ဆာ ကဲ့သို့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ပြဿနာနဲ့ ရောဂါများကို ရှာဖွေနိုင်သလို လူနာတစ်ဦးချင်း စီအတွက် သင့်လျော်တဲ့ ကင်ဆာဆေးနဲ့ ကုသမှုများကိုပါ ရွေးချယ်နိုင်ပါတယ်။

• Whole Exome Sequencing or Targeted Region Sequencing - ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုမှန်သမျှကို သိနိုင်ဖို့အတွက် လူတစ်ယောက်ရဲ့ DNA ထဲမှာ ပါတဲ့ Exons များအားလုံးကို ဆရာဝန်မှ စစ်ဆေးပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ( Exons ဆိုတာဟာ DNA ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပြီး ဗီဇဂျင်း အလျားတစ်လျှောက်မှာရှိတဲ့ အခြေခံ အပိုင်းလို့ ခေါ်လို့ရ ပါတယ်။ ၎င်း Exons များဟာ အသွင်ပြောင်းနိုင်တာကြောင့် အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ Exons များကို Introns လို့ခေါ်တဲ့  DNA ရဲ့ အပိုင်းများအဖြစ် ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ ၎င်း Introns များဟာ မျိုးရိုးဗီဇကုဒ် (Genetic Code) ပြောင်းလဲဖို့အတွက် မလုံလောက်သေး ပါဘူး။)

• Whole Genome Sequencing – Intron နဲ့ Exon ပြေင်းလဲမှုများရဲ့ သက်ရှိ ဗီဇပစ္စည်း(Genome) တစ်ခုလုံးရဲ့  မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာလျှို့ဝှက်ချက်ကို ဖော်ထုတ်တဲ့ DNA ပစ္စည်းကို စစ်ဆေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းနည်းပညာဟာ လူတို့ရဲ့ ဗီဇပစ္စည်း(Human Genome) တစ်ခုလုံးရဲ့ (၉၅)ရာခိုင်နှုန်းကို ဖော်ထုတ်နိုင်ပြီး လူတို့ရဲ့ ခရိုမိုဆုန်းတည်ဆောက်မှုကိုခန့်မှန်းနိုင်ရုံသာမက အနာဂတ်မှာ သိပ္ပံပညာရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်များကိုပါ အဖြေရှာပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။