Jirayu Hengrussamee, M.D. on ၂၇ စက် ၂၀၁၇
4 min read
3.8
နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း ဟာ အသံတိတ်ဖြစ်နေတတ်ပြီး မွေးကတည်းက ခုချိန်ထိ လက္ခဏာမပြဘူးဆိုရင် သတိပြုမိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ယနေ့ခေတ် လူမှုဘဝမှာ များပြားလှတဲ့အလုပ်တာဝန်တွေကြောင့် လူတော်တော်များများဟာ အားကစားလိုက်စားခြင်းမရှိသလို ကျန်းမာရေးအတွက် ဂရုစိုက်ဖို့ အချိန်မပေးနိုင်တော့ပါဘူး ။ အကျိုးဆက်အနေနဲ့က အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ ကျန်းမာရေးယိုယွင်းလာပြီး ဆီးချို ၊ သွေးတိုး ၊ ကိုလက်စထရောလ်မြင့်မားမှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာများနဲ့ လုံးလည်ချာလည်လိုက်ပြီး ဆေးခန်းခဏခဏသွားဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဒီရောဂါတွေဟာ တခြားသော ရောဂါများလည်းဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို လူအတော်များများ မသိကြ ပါဘူး။
လူတိုင်းမှာ နှလုံးအဆို့ရှင် (၄)ခုရှိပါတယ်။ နှလုံးအတွင်းပိုင်းရှိ အဓိကဖြစ်တဲ့ Mitral Valve နဲ့ Aortic Valve တို့ဟာ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းများကို အဓိကအားဖြင့် အမျိုးအစား(၂)မျိုး ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။
(၁) ပထမတစ်ချက်ကတော့ မွေးရာပါဖြစ်နိုင်တဲ့ နှလုံးအဆို့ရှင် မူမမှန်ခြင်းကြောင့် နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
(၂) ဒုတိယအချက်အနေနဲ့ တခြားသောရောဂါတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
၁ ။ မွေးရာပါ နှလုံးအဆို့ရှင်ပုံမှန်မဟုတ်သူများ
၂ ။ ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းဖြစ်လွယ်သူများ ( ဥပမာ - ကလေးငယ်များ ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနဲ့ ကိုယ်ခံအား မကောင်းသူများ)
၃ ။ နှလုံးလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားသူများ ( အသက် ၄၀ ကျော် အမျိုးသားများ ၊ အသက်(၅၀)ကျော်အမျိုးသမီးများ ၊ သွေးဆုံးပြီးသူအမျိုးသမီးများ အပြင် ဆီးချို ၊ သွေးတိုး ၊ ကိုလက်စထရောမြင့်မားသူများ ၊ ဆေးလိပ်သောက်သူများနဲ့ မျိုးရိုးလိုက်သူများလည်း ပါဝင်ပါသည်)
နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားသူများ
၁ ။ နှလုံးခုန်သံပုံမှန်မဟုတ်ခြင်း
၂ ။ မောနွမ်းနယ်ခြင်းမှတစ်ဆင့်အသက်ရှူမဝဖြစ်လာခြင်း (Dyspnea)
၃ ။ အဆုတ်ထဲတွင်ရေများပြည့်နေပြီး လှဲလျောင်းရခက်ခဲခြင်း
၄ ။ နှလုံးတုန်ခြင်း ၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း
၅ ။ ခြေထောက်နှင့်ခြေကျင်းဝတ်များဖောရောင်ခြင်း
ဆရာဝန်အနေနဲ့ နားကျပ်အသုံးပြုပြီး သင့်ရဲ့နှလုံးကိုနားထောင်စစ်ဆေးခြင်း ၊ X-Ray ဓာတ်မှန်ရိုက် ကာ နှလုံးပုံရိပ်ဖမ်းစစ်ဆေးခြင်းနှင့် အဆုတ်ထဲမှအရည်စစ်ဆေးခြင်း စတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုတွေကို ပြုလုပ်ပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီနောက် နှလုံးအဆို့ရှင်ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းနဲ့ မလုံခြင်း ပုံစံအမျိုး အစားကိုစစ်ဆေးနိုင်တဲ့ နှလုံးတည်ဆောက်ပုံကိုကြည့်ရှုဖို့ Echocardiogram ခေါ် ခန္ဓာကိုယ်ထိခိုက်မှု မရှိဘဲအသံလှိုင်းအသုံးပြုပြီး နှလုံးစစ်ဆေးတဲ့နည်းပညာနဲ့ စစ်ဆေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ရောဂါရဲ့ပြင်းထန်မှုအတိမ်အနက်နဲ့အဆို့ရှင် ဘယ်လောက်ထိယိုစိမ့်နေတယ်ဆိုတာသိရှိနိုင်ပြီး လိုအပ်တဲ့ကုသမှုတွေကို ညွှန်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။
နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းရဲ့ ရောဂါအဆင့်ကို ရောဂါမပြင်းထန်သေးတဲ့အဆင့် ၊ အလယ်အလတ်အဆင့် နဲ့ ပြင်းထန်တဲ့အဆင့် စသဖြင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ အဆို့ရှင်မလုံခြင်း အလယ်အလတ်အဆင့်ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပိုမိုမြင်သာလာခြင်း (သို့မဟုတ်) ပြင်းထန်တဲ့အဆင့် ရောက်ပြီဆိုရင် လိုအပ်တဲ့ကုသမှုတွေအတွက် ခွဲစိတ်ကုသမှုကိုရွေးမလား တခြားနည်းလမ်းတွေလုပ်မလား ဆိုတာကို စဉ်းစားရပါတော့မယ်။
ကုသမှုနည်းလမ်းတွေမှာတော့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို လက်တွေ့ကုသမှု နဲ့ ရောဂါကိုတိုက်ရိုက်ကု သမှု နှစ်မျိုးစလုံးပါဝင်ပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာများနဲ့ ထပ်တိုးရောဂါပြဿနာတွေအတွက် ဆေးဝါးတွေကို အသုံးပြုရပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာများကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းနဲ့ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းအခြေအနေပြင်းထန်မှုကိုလည်း စပ်းသပ်စစ်ဆေးရပါတယ်။ တကယ်လို့ အဆို့ရှင်မလုံခြင်းဟာ ပြင်းထန်မယ် ဒါမှမဟုတ် ရောဂါလက္ခဏတွေကို ဆေးနဲ့ မနိုင်တော့ဘူးဆိုရင် နောက်ဆက်တွဲကုသမှုတွေကိုလုပ်ဆောင်ရပါတယ်။
၁ ။ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း ကို သိသိချင်းမှာ ပုံမှန်ရွေးချယ်ကြတဲ့နည်းလမ်းကတော့ ခွဲစိတ်ကုသခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းအတွက် အဓိက ခွဲစိတ်ကုသမှု (၂) မျိုးက တော့ နှလုံးအဆို့ရှင် အစားထိုးခွဲစိတ်ကုသမှုနဲ့ နှလုံးအဆို့ရှင်ပြုပြင်ကုသခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်မှာတော့ နှလုံးအဆို့ရှင်ပြုပြင်ခွဲစိတ်ကုသခြင်းနည်းလမ်းကို ပိုမို ရွေးချယ်အသုံးပြုလာ ကြပါပြီ။ ( Mitral Heart Valve အတွက် အသုံးပြုပါသည်)
၂ ။ သွေးလွှတ်ကြောအဝမှာရှိတဲ့အဆို့ရှင်ပျက်စီးတယ်ဆိုရင် သွေးလွှတ်ကြောအဆို့ရှင်အစားထိုး ကုသမှု (Transcatheter Aortic Valve Implantation) နဲ့ ကုသနိုင်ပြီး Mitral Valve လို့ခေါ်တဲ့ အဆို့ရှင်ပျက်စီးတယ်ဆိုရင် Transcatheter Mitral Valve ပြုပြင်ကုသခြင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါ တယ်။ ဒီနည်းလမ်းမှာ လူနာဟာခွဲစိတ်ကုသစရာမလိုပါဘူး။ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း လျော့ကျသွားမှာဖြစ်ပေမယ့် လူနာဟာ အရှင်းသက်သာပျောက်ကင်းမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်ဒီနည်းလမ်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ(၅)ရာခိုင်နှုန်းအထက်ရှိတဲ့လူနာများ (High-Surgical-Risk patients) အတွက်အသုံးပြုသလို ရောဂါအခြေအနေတစ်ခုချင်းစီအတွက် အခြေခံပြီး ထည့်သွင်းစဉ်းစားကြပါတယ်။
လည်ချောင်းနဲ့အသက်ရှူလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းဟာ အရမ်းကြီးမဆိုးရွားသေးဘူးဆိုရင် သွေးလည်ပတ်မှုထဲ ဝင်ရောက်သွားခြင်းရှိ မရှိသိရဖို့ လူနာအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အတူ ဆေးစစ်မှုခံယူသင့်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ပိုးဝင်ခြင်းမှတစ်ဆင့် သက်ရောက်မှုမရှိတဲ့စနစ်နဲ့မဆိုင်တဲ့ တခြားလက္ခဏာများပြလာပြီဆိုရင် ဥပမာ - လူနာဟာ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲနွမ်းနယ်ခြင်း ၊ နှလုံးတုန်ခြင်း ၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း စတာတွေဖြစ်လာပြီဆိုရင် နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း ဖြစ် မဖြစ်သိရဖို့ လူနာအနေနဲ့ လိုအပ်တဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်သင့်ပါတယ်။
နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်းရောဂါလက္ခဏာများဟာ မသိသာဘဲ ဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးတက်လာနေတာပါ။ ဒါကြောင့် ကိုယ့်မှာ ရင်တုန်ခြင်း ၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း ၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲမောပန်းခြင်း ၊ ခြေထောက်ဖောယောင်ခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့လာရပြီ (သို့မဟုတ်) ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားစေတဲ့ ဆီးချို ၊ သွေးတိုး စတာတွေ ရှိနေသူဆိုရင် ဆရာဝန်နဲ့ သေချာအချိန်ပေးတိုင်ပင်ပြီး တစ်နှစ်တစ်ခါ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ နှလုံးအဆို့ရှင်မလုံခြင်း အန္တရာယ်မှာ ကာကွယ်ဖို့ အားကစားလုပ်ခြင်း ၊ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အာဟာရဖြစ်စေ တဲ့ အစားအစာတွေကိုစားသုံးခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးလည်းကောင်းမွန်စေပြီး ဘဝအတွက် အကောင်းဆုံး ကောင်းကျိုးများကိုရရှိစေမှာဖြစ်ကြောင်း အကြံပေးလိုက်ရပါတယ်။
Reference Heart
ဆက်သွယ်ရန်
ကျန်းမာရေးအတွက် စိတ်ပူမိသမျှ
သိချင်တာရှိရင် မေးခဲ့ပါ။ဆောင်းပါးများ
သင့်ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များသိမ်းဆည်းရန်နှင့် နောက်ရက်ချိန်းအသစ် ချိတ်နိုင်ရန် မှတ်ပုံတင်ပါ။
မှတ်ပုံတင်ပြီးသားလား။ ဝင်ရန်
