NOTES - ဓမ္မတာမမှန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဗိုက်အောင့်ခြင်းအတွက်အမာရွတ်မကျန်အောင် ခွဲစိတ်ကုသပေးနိုင်တဲ့နည်းပညာအကြောင်း

• အမျိုးသမီးများရဲ့  ဓမ္မတာစက်ဝန်းမူမမှန်ခြင်းကြောင့် အကြိမ်ကြိမ်ရာသီ သွေးဆင်းခြင်း၊ ပုံမှန်ဓမ္မတာလာခြင်းထက်ပိုကြာခြင်း၊ ရာသီစက်ဝန်း အလယ် အချိန်တွင်အနည်းငယ်သွေးဆင်းခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲအစာအိမ် ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်း စတဲ့လက္ခဏာတွေကို ခံစားရပါတယ်။ ဒီလို လက္ခဏာတွေပြလာပြီဆိုရင် ဆေးကုသမှုခံယူဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
• ဆေးပညာ အခေါ်အဝေါ်အရ NOTES လို့ အတိုကောက်ခေါ်တဲ့ ခွဲစိတ်မှု နည်းပညာ တစ်ခုရှိပါတယ်။ ၎င်းနည်းပညာဟာ အမျိုးသမီးအင်္ဂါမှတစ်ဆင့် ဝမ်းဗိုက်ထဲကို ခွဲစိတ်ပစ္စည်းထည့်သွင်းပြီး အမာရွတ်မကျန်စေတဲ့ ခွဲစိတ်ကုသမှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။  သူ့ရဲ့အားသာချက်အနေနဲ့ အရေပြားပေါ်မှာ ဒဏ်ရာအမာရွတ်လုံးဝမကျန်ရှိခြင်း၊ သွေးဆုံးရှုံးမှုနည်းခြင်း၊ ပြန်လည်သက်သာလာဖို့ မြန်ဆန်ခြင်း စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။
• NOTES နည်းပညာအသုံးပြုပြီးကုသနိုင်တဲ့  အခြေအနေ (သို့) အမျိုးသမီး ဓမ္မတာဆိုင်ရာမူမမှန်ခြင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ (ဥပမာ - သားအိမ်ထဲ အလုံးတည်ခြင်း၊ မ မျိုးဥအိမ်အလုံးတည်ခြင်း၊ မ မျိုးဥအိမ် အရည်တည်ခြင်း၊ သားအိမ်အတွင်းအမြှေးပါးနံရံပြဿနာ(အရမ်းမကြီးမားလျှင်) စတဲ့ ရောဂါတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးများဟာ မျိုးပွားနိုင်တဲ့အသက်အရွယ်ရောက်လာတာနဲ့အမျှ သူတို့ရဲ့  မ မျိုးဥအိမ်ဟာ မျိုးဥမကြွေခင်အချိန်မှာ မ ဟော်မုန်း (Estrogen) ကို စတင် ထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ဦးနှောက်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း(Hypothalamus) နဲ့  ဦးနှောက်အောက်ခြေရှိဂလင်းတစ်မျိုး (Pituitary Gland) အတွင်း လှုံ့ဆော်မှုကြောင့် ပထမ (၁)နှစ်-(၂)နှစ် အတွင်း စတင် ရာသီသွေးဆင်းခြင်း၊ အရပ်ရှည်လာခြင်းများ ဖြစ်လာပြီး အပျိုဖော်ဝင်လာ ပါတော့တယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ သားအိမ်ကြီးထွားလာခြင်း၊ သားအိမ်အတွင်း အမြှေးပါးနံရံ(Endometrium)ထူလာခြင်း၊ သားအိမ်လမ်းကြောင်းမှာ အရိအချွဲများ ထွက်လာခြင်း၊ မ မျိုးဥအိမ်လုပ်ဆောင်ချက်မြင့်မားလာခြင်း စတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အပြောင်းအလဲများလည်း ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီအချက်တွေအားလုံးဟာ ကလေးရ လာနိုင်တဲ့အချက်များပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အမျိုးသမီးများရဲ့ခန္ဓာဗေဒတည်ဆောက်ပုံ အရ ရှုပ်ထွေးမှု သဘောသဘာဝကြောင့် အထူးသဖြင့် ဓမ္မတာသွေးဆင်းခြင်း စတင်ပြီ ဆိုတဲ့ အချိန်မှာ ဂရုစိုက်ပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးများအနေနဲ့ ကိုယ့်မှာ မူမမှန်ခြင်း တစ်ခုခု ဖြစ်ပြီဆိုရင် သေချာဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။ ဗိုက်အောင့်ခြင်း လိုမျိုး လက္ခဏာဟာ အန္တရာယ်ကြီးကြီးမားများ မဟုတ်ပေမယ့်လည်း ပြင်းပြင်း ထန်ထန်ဖျားနာခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

အပျိုဖော်ဝင်ပြီးတဲ့အမျိုးသမီးများရဲ့ (၉၀)ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဓမ္မတာလာနေစဉ်မှာ ဗိုက်အောင့်ခြင်းကို ခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးနာကျင်မှုကြောင့် ဘာမှ မလုပ်ချင်လောက်အောင်ဖြစ်ရပြီး နာကျင်မှုအဆင့်သတ်မှတ်မယ်ဆိုရင် အဆင့် (၁၀) မှာ (၄) လောက်ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမျိုးသမီးများဟာ အသက် (၄၀)-(၅၀) လောက် ရောက်လာပြီဆိုရင် ပိုမိုဆိုးရွားကာ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံစားရပြီး နာကျင်မှုအဆင့်အနေနဲ့  (၁၀) မှာ (၄) (သို့) (၁၀)မှာ (၁၀) လောက် ရှိပါတယ်။ ဒီအခြေအနေရောက်ပြီဆိုရင် ကင်ဆာအဖြစ်ကြီးထွားသွားနိုင်တဲ့ အလုံးတည်ခြင်း  အထိဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့် အန္တရာယ်ရှိတဲ့အခြေအနေအဖြစ် သတ်မှတ်ရမှာဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါကြောင့်အမျိုးသမီးတွေဟာ ဒီလိုမျိုးလက္ခဏာတွေပြလာပြီဆိုရင် ရောဂါရှာဖွေမှုနဲ့ လိုအပ်တဲ့ကုသမှုတွေခံယူသင့်ပါတယ်။

သားအိမ်(Uterus) ဟာ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ မျိုးပွားအင်္ဂါတစ်ခုဖြစ်တာ ကြောင့် သားအိမ်မူမမှန်ဘူးဆိုရင် တင်ပါးဆုံမှာ အနည်းငယ်နာကျင်မှုကို ခံစားရ လေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီလိုနာကျင်မှုဟာ သားအိမ်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ပြဿနာများကြောင့်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တင်ပါးဆုံနာကျင်ခြင်းကိုဖြစ်စေတဲ့ တခြား အကြောင်းအရင်းများကတော့ ဆီးအိမ်အပေါ်မှာအလုံးဖိမိနေခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ သာမန်ဓမ္မတာလာချိန်နာကျင်ခြင်း စတာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ နာကျင်မှုဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာပြီး ပြင်းထန်လာတဲ့အချိန်မှသာ ရောဂါရှာဖွေမှု နဲ့ ကုသမှုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးများဟာ ငယ်ရွယ်တဲ့အချိန်မှာ အပျိုဖော်ဝင်နိုင်ပြီး အများအားဖြင့် အသက် (၁၁)နှစ် နောက်ပိုင်းမှာ စတင် အပျိုဖော်ဝင်ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့အမျိုး သမီးတစ်ဦးရဲ့ ရာသီစက်ဝန်းဟာ (၂၁)ရက်မှ (၃၅)ရက် အထိ ရှိတတ်ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးရဲ့  ဓမ္မတာလာချိန်ဟာ (၂)ရက်-(၅)ရက် ကြာလေ့ရှိပြီး အဲလိုအချိန်မှာ တစ်နေ့ကို လစဉ်သုံးပစ္စည်း(Pad) (၂)ခု-(၃)ခု လောက် လိုအပ်ပါ တယ်။ ဓမ္မတာသွေးဆင်းချိန်မှာ ဗိုက်အောင့်ခြင်းကို ခံစားရ လေ့ရှိပြီး နာကျင်မှုအဆင့် (၁၀) မှာ (၄) လောက်ရှိပါတယ်။

တကယ်လို့ လူနာဟာ အောက်ဖော်ပြပါ လက္ခဏာတစ်ခုခုခံစားရတယ်ဆိုရင် အကြံဥာဏ်ရယူခြင်း၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးခြင်းနဲ့ လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။

(၁)  အသက်(၁၆)နှစ်ကျော်သည့်တိုင် ဓမ္မတာသွေးဆင်းခြင်း မစသေးဘူးဆိုရင်      ဦးနှောက်အောက်ခြေရှိဂလင်း(Pituitary Gland) တွင်အကျိတ်တည်ခြင်း၊ မ မျိုးဥ အိမ်မရှိခြင်း၊ အမျိုးသမီးအင်္ဂါပိတ်ဆို့နေခြင်း(သို့)  အပျိုမြှေးအပေါက်မပါခြင်း (Imperforate Hymen) ကဲ့သလို့ ဓမ္မတာဆိုင်ရာရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။

(၂)  ၅လ - ၆လ ဆက်တိုက် ဓမ္မတာသွေးမပေါ်ဘူးဆိုရင် ဦးနှောက် အောက်ခြေရှိဂလင်း(Pituitary Gland) တွင်အကျိတ်တည်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးမှု၊ ဟော်မုန်းမူမမှန်ခြင်း၊ စိတ်အပြောင်းအလဲနဲ့  စိတ်မထိန်းနိုင်ခြင်းကိုဖြစ်စေ တဲ့ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ရောဂါများဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

(၃) မျိုးပွားနိုင်တဲ့အရွယ်ရောက်ပေမယ့်လည်း ဓမ္မတာသွေးမလာသေး ဘူးဆိုရင် ဟော်မုန်းမူမမှန်မှု၊ အပျိုမြှေးအပေါက်မပါခြင်း (သို့)  သားအိမ်ခေါင်းလမ်းကြောင်းကျဉ်းခြင်း (Cervical Stenosis)၊ သားအိမ် /  မ  မျိုးဥ / မ မျိုးဥ လုပ်ဆောင်ချက် မရှိခြင်း ကဲ့သို့သော ရောဂါတွေကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

(၄) မကြာခဏဓမ္မတာလာခြင်း (တစ်ပတ်တစ်ခါ (သို့)နှစ်ပတ်တစ်ခါ)၊ ပုံမှန်ထက်ဓမ္မတာလာချိန်ပိုကြာခြင်း၊ ရာသီစက်ဝန်း အလယ် အချိန်တွင်အနည်းငယ်သွေးဆင်းခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲအစာအိမ် ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်း ( နာကျင်မှုအဆင့် ၁၀ မှာ ၇ ၊ ၁၀ မှာ ၁၀ ) များဟာ အောက်ပါအချက်များကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဟော်မုန်းမူမမှန်ခြင်း၊ သားအိမ်ခေါင်းအဖုအကျိတ်၊ သားအိမ်အလုံးတည် ခြင်း၊ သားအိမ်အမြှေးပါးတွင်ဖြစ်သောအကျိတ်(Endothelial Tumors) ၊   မ မျိုးဥအိမ်အကျိတ်(Ovarium Tumor) ၊ သားအိမ်အမြှေးပါး အလွှာပွားလာခြင်း(Edometrial Hyperplasia)၊ သားအိမ်အမြှေးပါးကင်ဆာ၊ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ၊ သွေးဥမွှားနဲ့ဆိုင်တဲ့ရောဂါများ။

• လူနာရဲ့ကျန်းမာရေးရာဇင်ကိုသုံးသပ်ခြင်း - ဗိုက်အောင့်ခြင်းရဲ့ သဘော သဘာဝ၊ ဓမ္မတာလာချိန်သွေးဘယ်လောက်ဆင်းလဲ စသဖြင့် လူနာရဲ့ လက္ခဏာများကို အရင်ဆုံးမေးမြန်းမှာဖြစ်ပါတယ်။
• ခန္ဓာပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုများ - တင်ပါးဆုံစစ်ဆေးခြင်းအပါအဝင် သားအိမ်ရဲ့ ယေဘုယျကျန်းမာရေးအခြေအနေကို ဆရာဝန်မှစစ်ဆေးခြင်း (အမျိုးသမီး အင်္ဂါ (သို့) စအိုမှတစ်ဆင့်စစ်ဆေးခြင်း) အပြင် တစ်ခါတစ်လေ လိုအပ်လျှင် ရင်သားကိုလည်း စစ်ဆေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
• အာထရာစောင်းစစ်ဆေးခြင်း - ဒီစစ်ဆေးမှုဟာ သားအိမ်ခေါင်းပုံရိပ်ကို ရောဂါဗေဒအရ ပိုမိုကြည်လင်ပြတ်သားတဲ့ပုံရိပ်ကို ဖမ်းယူပေးပြီး ဝမ်းဗိုက်အာထရာစောင်း(Abdominal Ultrasound) နဲ့ အမျိုးသမီးအင်္ဂါ အာထရာစောင်း(Vaginal Ultrasound) ဆိုပြီး ပုံစံ (၂)မျိုးရှိပါတယ်။ Vaginal Ultrasound ဟာ သားအိမ်အတွင်းပိုင်းတည်ဆောက်ပုံကို ပိုမိုပြတ်သားတဲ့ ပုံရိပ်အဖြစ် ထုတ်လုပ်ပေးပြီး မူမမှန်မှုများကို သိရှိစေပါ တယ်။ စအိုအာထရာစောင်း ကတော့ တခြားလိုအပ်တဲ့ အချက်အလက် တွေသိနိုင်ဖို့အတွက် အသုံးပြုပါတယ်။
• MRI scan:  ရောဂါဗေဒဆိုင်ရာရှုထောင့်အရ အထက်မှာဖော်ပြထားတဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့ ရှာမတွေ့နိုင်တဲ့ အချက်အလက် များအတွက် MRI Scan နဲ့ ရှာဖွေစစ်ဆေးပါတယ်။ MRI Scan ဟာ တခြား နည်းလမ်းတွေနဲ့ယှဉ်ရင် တစ်ရှူး ပုံရိပ်များကို ပိုမိုကြည်လင်ပြတ်သားစွာ ဖမ်းယူပေးနိုင်တာကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေအတွက် အသုံးဝင်ပြီး လူသိများတဲ့ စစ်ဆေးမှုနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
• CT scan: အထက်မှာဖော်ပြခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့ အချက် တွေအတွက် CT Scan ကို အသုံးပြုပါတယ်။ CT Scan ဟာ ရောဂါရှာဖွေ မှုကို အတည်ပြုပေးနိုင်ပေမယ့်လည်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေ အတွက် မသင့်လျော်ပါဘူး။
• ကိရိယာအသုံးပြုခွဲစိတ်ကုသမှု (Endoscopic Surgery) - အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ မအောင်မြင်ဘူး (သို့) တခြားနည်းလမ်းတွေ အသုံးပြုလို့မရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရောဂါရှာဖွေဖို့ ဒီနည်းလမ်းကိုအသုံးပြုပါ တယ်။ Endoscopic Surgery ဟာ မ မျိုးဥအိမ်အကျိတ် လိုမျိုး အခြေအနေကို ကုသဖို့ ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်န်ိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီခွဲစိတ်ကုသမှုနည်းလမ်းကို အတွေ့အကြုံရင့်တဲ့ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ကြီးများနဲ့သာ လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

၁။ ခွဲစိတ်ဖို့မလိုတဲ့ကုသမှုများ - ဓမ္မတာလာစဉ်နာကျင်မှုဟာ မပြင်းထန်ဘူး ဆိုရင် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး လောက်သောက်ရုံနဲ့ သက်သာနိုင်ပါတယ်။

၂။  ခွဲစိတ်ကုသမှု - အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးသောက်ရုံနဲ့ မသက်သာဘူး (သို့) ဆရာဝန်က လမ်းညွှန်တယ်ဆိုရင် ခွဲစိတ်ကုသမှုဟာ လူနာများအတွက် သင့်လျော်တဲ့နည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။ လက္ခဏာကိုသေသေချာချာသုံးသပ်ပြီး (သို့) ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ပြီး (သို့) ခွဲစိတ်ကုသမှု က အကောင်းဆုံးရွေးချယ်မှုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အတည်ပြုပြီးနောက်မှသာ ဒီ နည်းလမ်းကို ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ သာမန်အားဖြင့် ခွဲစိတ်ကုသမှုကိုအသုံးပြု ပြီး အောက်ပါရောဂါအခြေအနေများကို ကုသနိုင်ပါတယ်။
သားအိမ်အတွင်းသားတစ်ရှူးများကြီးထွားလာခြင်း(Adenomyosis)၊ သားအိမ် အလုံးတည်ခြင်း(အလုံးအရွယ်အစား (၄)-(၅)စင်တီမီတာထက်ကြီးလျှင်)၊ ဝမ်းဗိုက်(သို့)သားအိမ်အတွင်းပိုင်းသွေးထွက်ခြင်း၊ သားအိမ်အတွင်း အမြှေးပါး အလွှာအကျိတ်ဖြစ်ခြင်း(Endometrial Polyps)၊ ဓမ္မတာမမှန်ခြင်းနဲ့ ဆက်စပ် နေတဲ့ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ တင်ပါးဆုံတွင်းအမြှေးအချွဲများတွယ်ကပ်နေခြင်း (Pelvic Adhesion)၊ မ မျိုးဥအိမ်အရည်အိတ်(Ovarian Endometrioma) စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။

• သမားရိုးကျအတိုင်းခွဲစိတ်ကုသခြင်း (Open Abdomen Surgery) – ဒီနည်းလမ်းဟာ ဗိုက်မှာ ကြီးမားတဲ့ ခွဲစိတ်ရာတစ်ခု ခွဲလိုက်တာဖြစ်ပြီး ခွဲစိတ်ဆရာဝန်မှ သားအိမ်ကို မြင်တွေ့နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ခွဲစိတ်လိုက်တဲ့ ခွဲကြောင်းဟာ ကြီးမားတဲ့ အမာရွတ်အဖြစ်ကျန်ရှိပြီး ပြန်လည်သက်သာ လာချိန်ကြာမြင့်သလို ပိုးဝင်ခြင်း(သို့) ပြန်လည်တွယ်ဆက်မှုပုံပျက်ခြင်း စတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
• ကိရိယာသုံးခွဲစိ်တ်ကုသမှု - ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းပိုင်းကြည့်ရှုနိုင်တဲ့ မှန်ပြောင်း (Endoscope) ကို ဝမ်းဗိုက် (သို့) သားအိမ်ခေါင်းပေါက်ထဲကို ထည့်သွင်းပြီး ခွဲစိတ်ကုသတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ ဒီနည်းလမ်းဟာ လူသိအများဆုံးခွဲစိတ်ကုသမှုနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး ပုံစံ(၂)မျိုးရှိပါတယ်။
  • ဝမ်းဗိုက်တွင်အပေါက်သေးသေးဖောက်ကာ မှန်ပြောင်းဖြင့် ခွဲစိတ် ကုသခြင်း (Laparoscopic Surgery)
    ဒီနည်းလမ်းဟာ လူနာရဲ့ဝမ်းဗိုက်မှာ (၀.၅)-(၁) စင်တီမီတာ လောက် သာရှိတဲ့ ခွဲစိတ်ရာ (၃)ခု-(၅)ခု ခွဲရတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ခွဲစိတ်ရာမှာသုံးတဲ့ မှန်ပြောင်း (Endoscope) ကို အဲဒီခွဲစိတ်ရာထဲ ထည့်သွင်းလိုက်ရတာဖြစ်ပြီး မမျိုးဥအိမ်အကျိတ်၊ သားအိမ်အကျိတ်၊ သားအိမ်အတွင်းအမြှေးပါးအလွှာပွားလာ ခြင်း(Edometrial Hyperplasia)၊ (သို့)တင်ပါးဆုံထဲရှိတဲ့အရိအချွဲ စတာတွေကို ဖယ်ရှားပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းရဲ့ အားသာချက်တွေအနေနဲ့ အမာရွတ်သေးသေးသာကျန်ရှိခြင်း၊ သွေးထွက်နည်းခြင်း ၊ အလျှင်အမြန်ပြန်လည်သက်သာလာခြင်း၊ ပြန်လည်သက်သာလာ ချိန်မြန်ဆန်ခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
  • သားအိမ်မှတစ်ဆင့် မှန်ပြောင်းထည့်ပြီးခွဲစိတ်ကုသမှု (Hysteroscopic surgery)
    ဒီနည်းလမ်းဟာ Endoscope ကို လူနာရဲ့ သားအိမ် (သို့) တင်ပါးဆုံထဲ ထည့်ကာ သားအိမ်အကျိတ်(သို့)သားအိမ်အလုံးတည်ခြင်း ကဲ့သို့ သားအိမ်မူမမှန်မှုများကိုစစ်ဆေးခြင်း၊ ဗိုက်ခွဲစရာမလိုတဲ့ခွဲစိတ်ကုသမှု များကို ချက်ချင်းကုသပေးခြင်း စတာတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Iဖော်ပြခဲ့တဲ့ခွဲစိတ်ကုသမှုများအပြင် ကိရိယာသုံးခွဲစိတ်ကုသမှု နယ်ပယ်မှာ အသစ်ဖန်တီးမှုတစ်ခု အနေနဲ့ NOTES (Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery) လို့ခေါ်တဲ့ အမာရွတ်လုံးဝမကျန်တဲ့ခွဲစိတ်ကုသမှု နည်းပညာ တစ်ခုကို မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။

ဒီနည်းပညာဟာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှာသဘာဝအတိုင်းပါရှိတဲ့ အပေါက်များ (ဥပမာ - အမျိုးသမီး အင်္ဂါ၊ စအို) တို့မှ တစ်ဆင့် Endoscope နဲ့  ခွဲစိတ်ကိရိယာများကို ဝမ်းဗိုက်ထဲ ထည့်သွင်းလုပ်ဆောင်တာဖြစ်ပြီး အမာရွတ်လုံးဝမကျန်စေပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လည်း ပိုမိုကြီးမားတဲ့သားအိမ်အလုံး၊ နာတာရှည်သားအိမ်အတွင်း အမြှေးပါးအလွှာ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ သားအိ်မ်တွင်းအရိအချွဲတွေ အများကြီးရှိနေတဲ့ လူနာများအတွက် မသင့်တော်ပါဘူး။ ဒီအခြေအနေအတွေဟာ သဘာဝအတိုင်း သော်လည်း ကောင်း၊ ယခင်ခွဲစိတ်ကုသမှုများကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ အဖုအကျိတ်များနေခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်တတ် ပါတယ်။

အောက်ဖော်ပြပါ ရောဂါ(သို့)မူမမှန်မှုများအတွက် NOTES နည်းပညာကို အသုံးပြု နိုင်ပါတယ်။

• သားအိမ်ထဲမှာ အလုံးတည်ခြင်း
• မ မျိုးဥအိမ်အလုံးတည်ခြင်းများ
• (၃)-(၄)စင်တာမီတာလောက်သာရှိတဲ့ မ မျိုးဥအရေအိတ်တည်ခြင်း
• သားအိမ်အတွင်းအမြှေးပါးအလွှာနေရာလွဲနေခြင်း(Endometriosis) (သို့) အမည်းရောင်ရှိမ မျိုးဥအရေအိတ် (chocolate cysts) 
• သားအိမ်အတွင်းအမြှေးပါးအလွှာပွားလာ ခြင်း (Endometrial hyperplasia)
• မကြီးထွားတဲ့သားအိမ်အတွင်းအမြှေးပါးအလွှာရောဂါများ
• ကင်ဆာအဖြစ်ကြီးထွားလာနိုင်တဲ့သားအိမ်ဆဲလ်မူမမှန်မှုများ

• အထိရောက်ဆုံးဘေးကင်းလုံခြုံမှု
• သွေးဆုံးရှုံးမှုနည်းပြီးအလျှင်အမြန်ပြန်လည်သက်သာခြင်း
• ဝမ်းဗိုက်အမာရွတ်မကျန်ခြင်း
• အလုပ်နားဖို့အချိန်အနည်းငယ်သာလိုခြင်း
• ဆေးရုံမှာတက်ဖို့အတွက်ကုန်ကျစရိတ်ကိုလျှော့ချနိုင်ခြင်း

• ခွဲစိတ်ပြီးနောက်ရက် ပုံမှန်ရေချိုးလို့ရပါတယ်။
• တစ်လအတွင်းပူစပ်တဲ့အစားအစာများကိုရှောင်ကျဉ်ပါ။ 
• အနည်းဆုံး(၃)လအတွင်း လိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ ရေကူးခြင်း၊ ခွဲထားတဲ့နေရာ ကို ရေစိမ်ခြင်း၊ ဒိုင်ဗင်ထိုးခြင်း စတာတွေကိုရှောင်ကျဉ်ပါ။
• အတက်အဆင်းလမ်းလျှောက်ရာမှာ ချော်မလဲဖို့ဂရုစိုက်ပါ။ သွေးမထွက်စေ ဖို့အတွက် အနည်းဆုံးတစ်လအတွင်း လေးတဲ့အရာများကို မ ခြင်းမှ ရှောင်ကျဉ်ပါ။
• သွေးဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်နိုင်တဲ့ အစပ်လွန်တဲ့အစားအစာများကိုစားခြင်း၊ ပူလောင်တဲ့မီးဖိုအနီးမှာချက်ပြုတ်ခြင်းများကိုရှောင်ကျဉ်ပါ။
• တစ်လကျော်ရင်ကားမောင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အရှိန်အနည်းငယ် သာမောင်းနှင်ရမှာဖြစ်ပြီး လမ်းကြမ်းများကိုရှောင်ရှားဖို့နဲ့ ခွဲထားတဲ့နေရာ ကို မထိခိုက်စေဖို့ အရှိန်နည်းနည်းနဲ့သာမောင်းပါ။
• ဆရာဝန်ညွှန်ကြားထားတဲ့ ရက်ချိန်းများကို မပျက်မကွက်ပြသပြီး ဆေးမှန်မှန်သောက်ပါ။

အနှစ်ချုပ်

ဓမ္မတာလာနေစဉ် ဗိုက်အောင့်ခြင်းဟာ သာမန်ဆိုပေမယ့်လည်း နာတာရှည် ဗိုက်အောင့်မယ်(သို့) သွေးဆင်းတာများမယ်ဆိုရင် စိုးရိမ်ရမယ့် အခြေအနေမှာ ရှိပါတယ်။ ဒီအခြေအနေဆိုရင် ရောဂါရှာဖွေဖို့နဲ့ ကုသဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသရပါမယ်။ ဒီလက္ခဏာတွေကို လျစ်လျူရှုထားခြင်းဟာ အန္တရာယ်များပါတယ်။

ကံကောင်းထောက်မ စွာနဲ့ပဲ ယနေ့ခေတ်မှာ NOTES လိုမျိုး အမာရွတ်လုံးဝ မကျန်စေတဲ့ ခေတ်မီခွဲစိတ်ကုသမှုမျိုး ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လူနာတွေ အနေနဲ့ ကိုယ့်ရောဂါအခြေအနေအပေါ်မူတည်ပြီး ရွေးချယ်နိုင်ပါတယ်။ NOTES ရဲ့ အားသာချက်တွေကတော့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုမြင့်မားခြင်း၊ သွေးဆုံးရှုံးမှုနည်းခြင်း၊ အလျှင်အမြန်ပြန်လည်သက်သာခြင်း၊ ဆေးရုံတက်ချိန်နည်းတာကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်ကိုလျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ အရေးအပါဆုံးအချက်တစ်ခုအဖြစ် အမာရွတ် လုံးဝမကျန်တာကြောင့် ကိုယ့် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ယုံကြည်မှုရရှိခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Makawan Tananunkul, M.D. 

Dr.Makawan Tananunkul ဟာ သားဖွားပါရဂူအဖြစ် (၃၇)နှစ်အတွေ့အကြုံရှိပြီး ဆယ်စုနှစ်(၄)ခုအတွင်း သားအိမ်အတွင်းမှန်ပြောင်းသုံးခွဲစိတ်ကုသမှုပေါင်း (၃၀၀၀)ကျော်ကို လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ Dr.Makawan Tananunkul ဟာ သမားရိုးကျ ခွဲစိတ်ကုသမှုများဖြစ်တဲ့ Laparoscopic (သို့) Hysteroscopic နည်းပညာများ ထက် ပ်ိုမိုမြင့်မားတဲ့ကျွမ်းကျင်မှုရှိဖို့လိုအပ်တဲ့ Endoscopic Surgery မျိုးစုံကို ကျွမ်းကျင်အောင်မြင်စွာကုသပေးနိုင်သူဖြစ်ပါတယ်။